Страницы

Friday, 5 December 2025

Նիդերլանդական օրագրի այս տարվա` 2025 թվականի 9-11 ամիսների LiveJournal-ում տեղադրված հոդվածների վերնագրերն են

 

Սեպտեմբեր  
2
20:57: Հարգանքի տուրք Զորավար Անդրանիկ Օզանյանի հիշատակին
3
08:25: Գորիս, Սիսիան և Շաքիի ջրվեժ
5
12:47: «Հրաշք Այգու» պերճանքն ու թշվառությունը
21:48: «Հայրիկ Մուրադյան – 120»․ գիտաժողով՝ նվիրված հայ ժողովրդական երգի մեծ վարպետին
22:14: Գևորգ Հակոբյանը Նիդերլանդների ազգային օպերայում՝ Սկարպիայի դերում
6
20:38: Մայթերի փոխարեն՝ երթևեկության գոտի. Արագած փողոցում հետիոտները վտանգի մեջ են
8
18:54: Ալմելոյի «Սուրբ Մեսրոպ Մաշտոց» կիրակնօրյա դպրոցը նոր ուսումնական տարին սկսեց տոնական տրամադրությամբ
9
22:40: ԲՅՈՒԶԱՆԴԱԿԱՆ ՍՐԲԱՆԿԱՐՉՈՒԹՅՈՒՆԸ, ԱՎԱՆԴՈՒՅԹԸ, ՈՒՍՈՒՑԻՉԸ և ՓՈՐՁԱՌՈՒՄԸ` ՆԵՐԿԱՅԱՑՆՈՒՄ Է ԱՆԻ ՆԻԿՈԼԱՆ
12
22:30: Հայ հոգևոր երաժշտության հնչյունները Վենետիկի Սուրբ Ղազարում՝ Միաբանության 325-ամյակի առիթով
13
19:32: Խաչվերաց տոնը և մեռելոցը 2025թ․. – Խաչի հաղթանակի և հիշատակի խորհրդով
15
19:16: ՎԱԶԳԵՆ ՔԱՀԱՆԱ ԱՄԱՏՈՒՆԻՆ, ՈՐ ՉՆԱՅԾ ԱՐԳԵԼՔԻՆ ԽՈՐՀՐԴԱՅԻՆ ՏԱՐԻՆԵՐԻՆ ԱԿՏԻՎ Է ՊԱՀԵԼ ՀԱՎՏՔՆ ՈՒ ԵԿԵՂԵՑԻՆ
22:31: «ԻՆՏԵՐԿԱՊ». Վանաձորից՝ դեպի աշխարհ. մշակույթի և հիշողության ճանապարհով
16
12:36: ԵՐԵՎԱՆՈՒՄ ԲԱՑՎԵՑ ԱՐՑԱԽՅԱՆ ՀԵՐՈՍ ԱԼԲԵՐՏ ՀՈՎՀԱՆՆԻՍՅԱՆԻ ՏՈՒՆ-ԹԱՆԳԱՐԱՆԸ
15:05: Մաստրիխտի Սուրբ Կարապետ եկեղեցին՝ հայ համայնքի մշտական տուն
18
14:44: ՀԱՅ ԲԺԻՇԿՆԵՐԸ ՀԵՐԹԱԿԱՆ ՀԱՋՈՂՈՒԹՅՈՒՆՆ ԵՆ ԳՐԱՆՑԵԼ
20
13:06: Սեպտեմբերի 21-ը որպես Անկախության խորհրդանիշ և քաղաքական-հասարակական իրողություն Հայաստանի համար
14:46: Գրող բանաստեղծուհին իր մասին և նրա «Երգ նուիրված Կոմիտասին» բանաստեղծությունը մեր մեկնաբանությամբ
22
11:43: Մարիամ Կնյազյանը Յարոսլավում բացեց արվեստի դպրոց
13:12: 2025թ. Սեպտեմբերյան ավետաբեր լուրեր
19:37: Վարսեն Աղաբեկյան․ Պաղեստինի արտգործնախարար, հայուհի գիտնական և դիվանագետ
23
14:21: «Կեմերովոյի Կուզբասի հայերի միություն» տարածաշրջանային կազմակերպության ուղերձ-կոչը հայ ժողովրդին
24
19:58: Women in Politics: Beyond Representation, Towards Real Change
21:18: ՊԱՏԳԱՄԱՎՈՐՈՒԹՅԱՆ ՀԱՅ ԹԵԿՆԱԾՈւՆԵՐԸ
26
13:40: Դեպի Նիդերլանդների խորհրդարան
27
00:10: De Siciliaanse zon is nu in Nederland: Favorito – heerlijke pizza’s in Oostburg
28
12:39: Ռայներ Քրիստիան Քոզել — բարեգործության, մարդասիրության և ընկերության խորհրդանիշը
30
13:59: Այսպես արժևորվեցին բարերարությունն ու մարդկայնությունը, ընկերությունն ու բարեկամությունը

Հոկտեմբեր 
8
14:51: Սեպտեմբեր-հոկտեմբերյան լուրեր-2025 լուրեր-2025
9
12:45: Սեպտեմբերի 7–26-ը Հայ հոգևոր երաժշտությունը թևածեց եվրոպական տաճարներում
17:53: Եկեղեցական լուրեր
11
20:55: ինչու արժե կարդալ «Պայթյուններ Թուրքիայում և ոչ միայնը» այսօր
12
05:37: Никнейм Niderlandakan Oragir, сертификат на ник Niderlandakan Oragir
21:13: Հայաստանի Հանրապետության Անկախության 34-րդ տարեդարձը Նիդերլանդներում
17
18:28: Կանայք քաղաքականության մեջ. խնդիրներն ու խոչընդոտները
19:10: Ալիկ Ասատրյան. «գրպանումս միշտ սերմեր ունեմ»: Ինչպես անօրինական այգին դարձավ օրինական 
19
13:31: Եզակի ուխտագնացություն Մաշտոցի հիշատակն հավերժացնող Օշական գյուղից դեպի նրա ծննդավայրը՝ Հացեկաց
20
16:18: Իշխանությունները՝ «մենք եկեղեցուն չենք դեմ, այլ քաղաքականացած և ուխտը խախտած հոգևորականներին»...
17:21: Հոկտեմբերյան անցուդարձ
22
12:43: ՄԱԿ-ի աշխատանքային խմբին (UNWGAD)՝ Վիգեն Էուլջեքջյանի անհապաղ ազատ արձակման պահանջով
23
12:32: Օրվա լրահոսից
24
12:58: Երազիկ Գրիգորյանի երկարամյա ծառայությունը գնահատվեց պատվոգրով
19:46: “The Netherlands Diary” — Founding Story, Mission, and Honors
25
13:18: Դդումների սեզոնը Նիդերլանդներում․ աշնան համն ու գույնը դաշտերից մինչև խոհանոց
26
14:19: Ո՞ր կողմը նայի հավատավոր ժողովուրդը
28
14:36: Հետաքրքիր ցուցադրություն Նիդերլանդների Վամել քաղաքում
14:50: Երբ սահմանն անցնում է տան միջով․ Բաարլե՝ մեկ գյուղ երկու պետությամբ
29
15:08: ՀՌՈՄԻ ՄԷՋ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ՀԱՒԱՔ՝ ՅԱՆՈՒՆ ԽԱՂԱՂՈՒԹԵԱՆ
30
11:17: Անի Զալինյանը՝ Նիդերլանդների խորհրդարանի առաջին հայազգի պատգամավոր

15:31: Հայաստանի վարչապետը կրկին Եվրոպայում է` Փարիզյան այցի առանցքային շեշտադրումները
31
15:48: Օրհնված Օր Ամստերդամում
 Նոյեմբեր 
1
14:51: Women in Politics: The Voice of Fairness in Dutch Democracy. Daniëlle Helene Hirsch
21:14: Ինչ է եկեղեցին, ըստ աստվածաբան Խաչիկ Հովհաննիսյանի
2
16:25: Պատարագ Հովհանավանքում
16:43: Հուշերթ Կանադայի դրոշի ներքո՝ Սլյուսում
3
16:50: ԽԱՅՏԱՌԱԿ ԴԱՏԱՎԱՐՈւԹՅՈւՆ
4
15:50: Նիդերլանդներում Հայաստանի դեսպանության գործունեության շուրջ արձագանքներ
16:01: Կանանց քաղաքական մասնակցությունը Հայաստանում՝ քանակից դեպի բովանդակություն
17:03: Զարեհ Սինանյանն ընդունել է Նիդեռլանդների Ալմելո քաղաքի քաղաքապետ Ռիչարդ Կորտելանդին
5
17:50: Կանայք քաղաքականության մեջ՝ երեկ և այսօր
19:26: Եկեղեցու իշխանությունը որպես ծառայություն․ հավատք, ազատություն և պատասխանատվություն
7
12:07: The Scientific Invalidity of Aliyev’s Claim Regarding the Name of Lake Sevan
12:30: Научная несостоятельность заявления Алиева о названии озера Севан
8
11:39: Լրատվամիջոցների համար հաղորդագրությունն է տարածել Ալմելոյի քաղաքային խորհրդի անդամ Ռոբին Հայկ Գելիջի
9
12:10: Ուղիղ 50 հազար ենք 🇳🇱🎉
12:19: Ծնունդդ շնորհավոր, Սոֆիա 🌸🌿🌸
10
12:22: Գրիգոր Լուսավորչի գանգը Նեապոլում
19:06: Կիմերովոյի մարզի հայերի միության հայտարարությունը 1921 թ. Մոսկվայի և Կարսի պայմանագրերի վերաբերյալ
11
11:12: Ռուբեն Գալչյանի դեմ հարձակումների մասին․ երբ բարոյական գնահատականը փոխարինում է ատելության քարոզին
13:04: Ամստերդամում բացվեց Մաթեոս Ծարեցու հայկական մշակութային կենտրոնը
13:15: Հայաստանի արտգործնախարար Արարատ Միրզոյանի Եվրոպական պաշտոնական այցը Դանիա
12
13:04: AGBU AVC Joins “405 Educational Alliance”: Aligning Visions for Armenia’s Educational Future
15:06: Պետություն և Եկեղեցի. հարաբերությունների պատմական զարգացումը
13
12:26: Զալինյանի մուտքը Նիդերլանդների խորհրդարան կարող է նոր շունչ բերել Tweede Kamer-ի աշխատանքին
13:52: Ստեփանակերտի Վահրամ Փափազյանի անվան թատրոնի երևանյան վերածնունդը
15
14:03: Արտյոմ Կասպարյանը հայտնի The Tank, նվաճեց IBO մայրցամաքային կիսածանրքաշային տիտղոսը
16
14:33: «Իմ հայկական ուրվականները» IDFA Amsterdam -ում․ հիշողության ու ինքնության նուրբ ճամփորդություն
16:02: Պաշտոնական հայտարարություն «Նիդերլանդական Օրագրի» օրինականության և անկախության վերաբերյալ
17
17:49: Վիզաների ազատականացման ճանապարհին առաջին քայլն արված է․ Հայաստանը ստացել է գործողությունների ծրագիր
18
13:40: Մելանյա Սիմոնյանի հաջողության ճանապարհը․ Ռոտտերդամում բացվեցին երկու նոր խանութներ
18:01: Հաագայի «Աբովյան» մշակութային միությունը մեկ տարի անց վերապրեց իր 40-ամյակին նվիրված միջոցառումը
20
15:07: Հայ արվեստի և մշակույթի համաժողովը մեկնարկեց Երևանում
15:31: Թբիլիսիում բացվել է Երվանդ Քոչարին նվիրված հուշատախտակ
21
18:34: Հոկտեմբերն ու նորությունների նոյեմբերը
19:05: ՆԵՐԿԱՅԱՑՆՈՒՄ ԵՆՔ Գլխավոր Հանձնակատարի գրասենյակի «Սփիւռքի Երիտասարդ Դեսպան» ՏԻԳՐԱՆՆԵ ՀԱԿՈԲՅԱՆ
21:24: Հայ արվեստի և մշակույթի համաժողովն ավարտեց աշխատանքը:
22
13:20: Էջմիածին-Ալմելո համագործակցության նոր հեռանկարները
23
14:03: Հայ արվեստի և մշակույթի համաժողովի կուլիսներում․ անտեսանելի աշխատանք, որը ձևավորեց հաջողությունը
24
13:51: Հայկական արվեստն ու մշակույթը ներկայացնող նոր խանութ Ամստերդամում
28
13:53: Digital Democracy
17:54: Հավատքի ճգնաժամը և համակարգի փլուզումն ու քայքայումը Հայ Առաքելական Եկեղեցու ներսում
29
14:40: Հայ Եկեղեցու ճգնաժամի և նորոգման ուղին. Վերադարձ դեպի Ավետարան

Նիդերլանդական օրագրի այս տարվա` 2025 թվականի 7-8 ամիսների LiveJournal-ում տեղադրված հոդվածների վերնագրերն են:




Հուլիս  
1
12:32: Ամստերդամի Սուրբ Գ.Նարեկացի կիրակնօրյա վարժարանի տարևերջյան հանդեսը՝ նվիրված դպրոցի 10-ամյակին
13:09: ՀՐԱՇԱԼԻ ՎԱՅՐ` ԼԱՑԻՈ
13:23: Ներսես արքեպիսկոպոս Պոզապալյան
3
11:13: Հայկական երաժշտական ելևէջներ Նիդերլանդներում՝ նվիրված Համաշխարհային երաժշտության օրվան
11:36: Կարմիր գորգով դեպի նոր ապագա
4
12:20: De heldere kleuren van de Nederlandse cultuur in Dilijan
12:31: ԵՎՐՈՊԱՅԻ ՀԱՅԵՐԻ ՀԱՄԱԳՈՒՄԱՐԻ ՀԱՅՏԱՐԱՐՈՒԹՅՈՒՆԸ
5
11:56: «Արվեստի լույսը» Գյումրիում
12:32: ՍԴՀԿ-ի հայտարարությունը
12:40: Հուլիսի 5. Հայաստանի Սահմանադրության օրը
12:43: Բելգիայի խորհրդարանական հանձնաժողովը հավանություն է տվել խաղաղության անհրաժեշտության մասին բանաձևին
13:37: Դաշնամուրային անզուգական ներկայացում Աբովյան մշակութային միությունում
6
13:23: Ռուսաստանը «Թալիբան»-ը և ամերիկյան վարդագույն երազանքը
10
15:37: Հղիությունը և ծննդաբերությունը Նիդերլանդներում
13
21:44: Եթե Աթաթուրքը խաբեց Լենինին, ապա ով է Պուտինը, որին չպետք է խաբեր Ալիևը
14
14:02: Մշակութային հուլիսը
14:56: Հայաստանի մշակութային հուլիսը սկսվեց «Արվեստի ձայն» համաժողովով
21:27: Հղիությունը և ծննդաբերությունը Նիդերլանդներում
22:01: Բրյուսելյան եռակողմ հանդիպում. քաղաքական ենթատեքստ
17
18:43: Քաղաքական նորություններ
18:53: Սուրբ Գրիգոր Նարեկացու հուշաքարը՝ Ամստերդամում
19
16:28: ԵՐԲ ՍՐԲԱԶԱՆԸ ՏԵՂՈՒՄ ՉԷ...
20
11:04: Դոտրեխտի Անի հայկական դպրոցի 10-ամյա ճանապարհը
16:21: Հանուն Հայաստանի անկախության
21
18:13: Արարատ լեռան ապրանքանիշով հայկական գործարան Չինաստանում
22
18:46: Պատասխան Սերովբե եպիսկոպոս Իսախանյանին
23
18:32: ԱՐԻ՛ ԽՈՍԵՆՔ WILDBERRIES-Ի ՄԱՍԻՆ, ՍՏԱՑԻՐ ԳԻՏԵԼԻՔ ԳՐԱԳԵՏ ՎԱՃԱՌՔՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ
19:21: Օշականում գործող այս կենտրոնները հոգևոր և ազգային ինքնության պահպանման կարևոր հենարան են
25
14:23: Օշական.Անհարմարություններ և լռեցված պատմություն.
29
16:43: Ճամփորդություն արվեստում․ Վան Գոգի և Կլիմտի մուլտիմեդիա աշխարհը Երևանում 
30
13:43: Հայկական բացառիկ գանձեր
15:13: Հուլիսը մեր էջերում
31
20:56: Մամուլի վիճակը Հայաստանում. ամայացում՝ առանց արձագանքի

Օգոստոս  
1
21:08: Պետական վանդալիզմ․ Հովհաննես Այվազովսկու արձանի ոչնչացումը որպես քաղաքակրթական մարտահրավեր
2
22:30: ՄՈՍԿՎԱՅԻ «ԴԻԱԼՈԳ» -Ի ՄՇԱԿՈՒԹԱՅԻՆ ՄԻՋՈՑԱՌՒՄՆԵՐԸ ՀԱՅԱՍՏԱՆՅԱՆ ԱՄԱՌԸ ԹԵԺ ԵՆ ԴԱՐՁՆՈՒՄ - 1 комментарий
5
09:29: Ինչպես նշում է Կուզբասի հայերի միությունը, իրավական պրոցեսը ՌԴ դատական ատյաններում ավարտված է
14:03: ԻՆՏԵՐԿԱՊ-ի «Համեստ» Գործերը. 35 տարվա պատմություն բարեգործության, մշակույթի և մարդասիրության ուղով
6
12:44: Հայկական ձեռարվեստի շունչը Ամստերդամում՝ Նարինե Բարսեղյանի «Ninas» բրենդի պատմությունը
13:39: Հրաչ Մարտիրոսյանը դասախոսեց աշխարհի առաջատար լեզվաբանական կենտրոններից մեկում
7
17:00: Սպիտակ տանը կկայանա Հայաստանի և Ադրբեջանի առաջնորդների մասնակցությամբ հանդիպում
9
00:06: 2025 թվականի օգոստոսի 5-7-ը Երևանը դարձավ սփյուռքահայ և հայաստանյան երիտասարդների հանդիպման վայր
00:37: Սպիտակ տանը կայացավ պատմական հանդիպում
00:49: Երևանի ցայտաղբյուրները
09:07: Օգոստոսի 7-ին Վանաձորում նշվեց Հայաստանի Ազատագրության բանակի նահատակների հիշատակի օրը
10:49: Կասկադի «գաղտնի» արձանները
10
21:47: Gyumri Today: Գյումրու ժողովրդական ճարտարապետության և քաղաքային կենցաղի թանգարանը
14
09:51: Օշականի դպրատուն-թանգարանին Նիդ. օրագիրը կնվիրի այն հիմնադրած Ամատունիների լուսանկարներից
16
15:53: ՍՅՈՒՆԻՔԻ ՏԵՂ ԳՅՈՒՂՈՒՄ ԲԱՑՎԵՑ ԶՈՐԱՎԱՐ ԱՆԴՐԱՆԻԿԻ ԿԻՍԱՆԴՐԻՆ
20
16:20: Օգոստոսը մեր տեսադաշտում
22
10:25: Երևանի կրկեսը և Լեոնիդ Ենգիբարյանը
14:01: «Պարի տոնը ազգային ոգով» մշակութային նախագիծը Ամստերդամում
29
16:39: ԻՆՉՊԵՍ ՄԵԿՆԵԼ ՕՇԱԿԱՆ
17:18: «Պարի տոնը ազգային ոգով» կթևածի նաև Նիդերլանդներում
19:24: Էքստրիմի երկիր, Հայաստանս


Դեսպան Բալայանի դասախոսությունը Լյուվենի համալսարանում․ քննարկվեցին Վաշինգտոնյան համաձայնագրերն ու եվրոպական ինտեգրման հեռանկարները

 


04.12.2025/Nid.oragir
Դեկտեմբերի 4-ին Բելգիայում ՀՀ դեսպան Տիգրան Բալայանը դասախոսությամբ հանդես եկավ Լյուվենի կաթոլիկ համալսարանում՝ միջազգային հարաբերություններ, քաղաքագիտություն և եվրոպագիտություն ուսումնասիրող մեծ թվով ուսանողների առջև։ Լսարանին ուղղված ելույթում դեսպանը ներկայացրեց Հայաստանի արտաքին քաղաքական օրակարգի առանցքային ուղղությունները, օգոստոսի Վաշինգտոնյան համաձայնագրերը և դրանց ազդեցությունը տարածաշրջանային զարգացումների վրա։
Դեսպան Բալայանը մանրամասն անդրադարձավ ՀՀ-ԵՄ գործընկերության ռազմավարական օրակարգին, վերջին ամիսներին իրականացվող նախաձեռնություններին, ինչպես նաև տարածաշրջանային ենթակառուցվածքային ծրագրերին։
Դասախոսության ընթացքում դեսպանը անդրադարձավ նաև տարածաշրջանային ենթակառուցվածքային նախաձեռնություններին՝ ընդգծելով Հայաստանի կառավարության «Խաղաղության խաչմերուկ» նախագիծը։ Նրա խոսքով՝ տարածաշրջանի տրանսպորտային և տնտեսական կապերի վերագործարկումը կարող է Հարավային Կովկասին բերել այնպիսի փոխկապակցվածություն, ինչպիսին Ածխի և պողպատի եվրոպական միությունն էր խաղաղ Եվրոպայի ձևավորման համար։
Դասախոսության կարևոր բաղադրիչներից էր նաև մարդասիրական խնդիրների բարձրացումը։ Տ. Բալայանը ընդգծեց հայ պահվողների անհապաղ վերադարձի հրատապությունը՝ շեշտելով, որ այս հարցի լուծումն ուղղակիորեն կապված է կայունության և փոխվստահության ձևավորման հետ։
Դասախոսությունից հետո ուսանողները ակտիվորեն ներգրավվեցին քննարկմանը՝ հարցեր ուղղելով Հայաստանի ներկա արտաքին քաղաքական առաջնահերթությունների, հարևան երկրների հետ հարաբերությունների, տարածաշրջանային ենթակառուցվածքների ապաշրջափակման հնարավորությունների, ինչպես նաև Հայաստանի եվրոպական ինտեգրման հեռանկարների վերաբերյալ։
Դեսպան Բալայանի մասնակցությամբ միջոցառումը հնարավորություն տվեց Լյուվենի համալսարանի երիտասարդ մասնագետներին ավելի խորությամբ ծանոթանալու Հայաստանի տարածաշրջանային տեսլականին և եվրոպական գործընկերության ամրապնդման ուղղությամբ տարվող քայլերին։

Systematic Damage to Armenian Cultural Heritage in Occupied Nagorno-Karabakh

 

Systematic Damage to Armenian Cultural Heritage in Occupied Nagorno-Karabakh:
The Case of the 17th-Century Surb Amenaprkich Monastery
Hovik Avanesov
Ombudsman for the Cultural Heritage of Artsakh

Abstract

The cultural heritage of Nagorno-Karabakh/Artsakh has undergone systematic damage following Azerbaijan’s takeover of the region in 2020. Recent evidence suggests that the 17th-century Surb Amenaprkich Monastery (Napat), located near the village of Tonashen, has been subjected to structural alteration and material removal between 2024–2025. This article reviews the available documentation, contextualizes the incident within broader patterns of cultural erasure, and calls for urgent international intervention.
1. Introduction
In early 2025, updated photographic and field data indicate that the metal roof covering of the Surb Amenaprkich Monastery, installed during the 2009 restoration works by the authorities of the Republic of Artsakh, has been partially removed while the site is under Azerbaijani control (Armenian Cultural Heritage Watch, 2025).
Photos from 1989 and 2009 confirm the monastery’s architectural integrity prior to the most recent damage (CHW Photo Archive, 1989; 2009).
Despite its historical value, the monastery is not included in Azerbaijan’s national registry of protected monuments (Azerbaijan State Registry of Monuments, 2024 edition).
2. Historical Overview of the Monument
The Surb Amenaprkich Monastery (Napat) is a 17th-century Armenian monastic complex comprising:
a main church building,
a chapel (gavit),
auxiliary structures, and
medieval cross-stones (khachkars) and Armenian inscriptions.
Archival records also document an earlier restoration in 1888, indicating continued local stewardship of the site (Hakobyan, 1960).
These characteristics clearly reflect Armenian ecclesiastical architectural traditions and epigraphic culture.
3. Damage, Removal of Elements, and Heritage Status
3.1. Removal of the Metal Roof (2024–2025)
The partial removal of the roof, previously restored in 2009, represents not only a threat to the physical preservation of the monument but also an intentional alteration inconsistent with international conservation norms, including the 1972 UNESCO World Heritage Convention and the 1954 Hague Convention for the Protection of Cultural Property in Armed Conflict.
3.2. Omission from Azerbaijan’s Official Heritage Lists
The absence of the monastery from Azerbaijan’s official list of protected cultural sites is notable, particularly given its 17th-century origin and multi-layered cultural significance (Azerbaijan State Registry, 2024).
Such omissions increase the vulnerability of the site.
4. Broader Context: Systematic Cultural Erasure
The pattern of damage in Artsakh cannot be understood in isolation. Since 2020, numerous independent bodies—including Amnesty International, Human Rights Watch, CHW, as well as academic institutions—have documented instances of:
the destruction or defacement of Armenian churches and monasteries,
the removal of Armenian inscriptions,
the appropriation or “rebranding” of Armenian monuments as “Caucasian Albanian,”
the erasure of khachkars and cemeteries, and
the state-directed redesign of historical landscapes.
These actions align with what multiple scholars describe as “state-organized cultural erasure” or “cultural cleansing” (Khalafyan & Greenberg 2022; Kouymjian 2021).
The destruction of the Julfa Khachkar Cemetery in Nakhichevan (1997–2006)—fully documented via satellite imagery (Ghafarov & Khatchadourian, 2019)—is widely cited as a precedent illustrating the long-term, institutional character of such policies.
5. Cultural Heritage as a Tool of State Narratives
The removal, alteration, or reinterpretation of Armenian material culture in territories under Azerbaijani control serves a dual political function:
Elimination of evidence of Armenian indigeneity,
Consolidation of territorial narratives through imposed historical reinterpretations.
This aligns with the concept of “selective memory policies” (Assmann, 2011) and the use of cultural heritage as a mechanism for national territorial justification.
6. International Legal Framework and Obligations
Under international law, Azerbaijan bears responsibility for the protection of cultural heritage within territories under its control pursuant to:
The 1954 Hague Convention and its Protocols (UNESCO),
The 1972 World Heritage Convention,
The International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights (ICESCR),
UN General Assembly Resolution 2347 (2017) on protection of cultural heritage.
The documented damage at Surb Amenaprkich indicates non-compliance with these obligations.
7. Conclusions and Recommendations
The recent alterations at the Surb Amenaprkich Monastery underline a growing pattern of deliberate heritage transformation in Nagorno-Karabakh. Without decisive international engagement, an entire historical layer—representing the millennia-old Armenian cultural presence in the region—risks irreversible loss.
Recommendations:
UNESCO should immediately request access for an independent mission to assess the state of Armenian monuments in Nagorno-Karabakh.
The EU and Council of Europe should integrate cultural heritage monitoring into their human rights mechanisms.
International academic bodies should document at-risk monuments via satellite imagery and architectural recording.
Azerbaijan should be urged to include Armenian monuments in its national heritage lists and halt any alteration lacking professional oversight.
References (sample list)
(Based on your sources + widely cited academic material. I can format this list according to APA, Chicago, or Harvard on request.)
Armenian Cultural Heritage Watch (CHW). (2025). Field Report on Damage to Surb Amenaprkich Monastery.
CHW Photo Archive. (1989; 2009). Photographic Documentation of Tonashen Monastery Complex.
Azerbaijan State Registry of Monuments. (2024). Official List of Cultural Heritage Sites of the Republic of Azerbaijan.
Ghafarov, R., & Khatchadourian, L. (2019). Satellite Evidence of the Destruction of the Julfa Cemetery in Nakhichevan.
Kouymjian, D. (2021). Cultural Destruction in the South Caucasus: Historical Patterns and Contemporary Developments.
Khalafyan, A., & Greenberg, M. (2022). Cultural Cleansing and State Narratives in Post-Conflict Regions.
UNESCO. (1954; 1972). International Conventions on the Protection of Cultural Property.
Assmann, J. (2011). Cultural Memory and Political Identity. Harvard University Press.
Հատուկ` Նիդ. Օրագրի համար