Ռայներ Քրիստիան Քոզել — բարեգործության, մարդասիրության և ընկերության խորհրդանիշը

 

2025 թվականի սեպտեմբերի 26-ին Վանաձորի Սուրբ Նարեկացի եկեղեցու գեղաշուք կամարների ներքո տեղի ունեցավ հոգեշունչ և տպավորիչ միջոցառում։ Գուգարաց թեմի առաջնորդ Գերաշնորհ Տեր Հովնան եպիսկոպոս Հակոբյանի օրհնությամբ ու նախաձեռնությամբ կազմակերպված միջոցառումը նվիրված էր «Ինտերկապ» բարեգործական կենտրոնի հիմնադրման 35-ամյակին և Գերմանիայի քաղաքացի, Վանաձորի պատվավոր քաղաքացի, Լոռվա ասպետ, Հայաստանի մեծ բարեկամ Ռայներ Քրիստիան Քոզելի 77-ամյակին։

Այս տոնական իրադարձությունը վերածվեց իսկական երախտագիտության ու գնահատանքի օրվա՝ ի պատիվ այն մարդու, ով տասնամյակներ շարունակ սրտանց սիրով ու նվիրվածությամբ ծառայել է Հայաստանին, իսկ հատկապես՝ Լոռու երկրամասին։

Գերմանացի բարեկամ, հայացքով՝ լոռեցի

Ռայներ Քրիստիան Քոզելը իր կյանքը նվիրել է մարդասիրությանը, իսկ իր անունը՝ բարեգործության պատմությանը։ Նա այն եզակի մարդկանցից է, ում հայրենիքն այլևս միայն Գերմանիան չէ․ Հայաստանը, Վանաձորը և Լոռին դարձել են նրա հոգու երկրորդ տունը։ Տասնամյակների շարունակական աշխատանքի, նվիրումի ու անկեղծ բարեկամության շնորհիվ Ռայներ Քոզելը վաստակել է ոչ միայն կոչումներ ու պատվավոր տիտղոսներ, այլև՝ անսահման սեր և հարգանք՝ հազարավոր մարդկանց կողմից։

1987 թվականին Գերմանիայում ծանոթանալով Նորայր Զուլոյանի հետ՝ նա գտավ մի ընկեր, որը տարիների ընթացքում դարձավ նրա եղբայրը։ Նրանց բարեկամությունը գերազանցեց բոլոր սահմանները՝ վերածվելով հայ-գերմանական բարեկամության խորհրդանիշի։ Դեռ 1988 թվականի Սպիտակի երկրաշարժից հետո Ռայներ Քոզելը օգնության ձեռքը մեկնեց Հայաստանին՝ Գերմանիա հրավիրելով «Լոռի» և «Սպիտակ» ֆուտբոլային ակումբներին ուսումնամարզական հավաքների։ Այդ պահից սկսվեց անընդհատ շարունակվող բարեգործական ու մարդասիրական գործունեությունը, որը հետագայում ընդգրկեց հարյուրավոր նախագծեր։

Ինտերկապը՝ հայ-գերմանական բարեկամության կամուրջ

1989 թվականին Ռայներ Քոզելի և Նորայր Զուլոյանի ջանքերով հիմնադրվեց «Ինտերկապ» բարեգործական կենտրոնը՝ նպատակ ունենալով մարդասիրական օգնություն ցուցաբերել երկրաշարժից տուժածներին և դժվար պայմաններում ապրող ընտանիքներին։ 1991 թվականին Գերմանիայում Ռայներ Քոզելը հիմնեց «Ինտերկապ-Դոյչլանդ» բարեգործական միությունը (այժմ՝ «Արմենիշե Գեմայնդե Վյուրցբուրգ-Ինտերկապ»), որը դարձավ Հայաստանի ամենահավատարիմ աջակիցներից մեկը։

Իր գործունեության ավելի քան երեք տասնամյակների ընթացքում Ինտերկապը հարյուրավոր տոննա մարդասիրական բեռներ է տեղափոխել Գերմանիայից և Եվրոպայի այլ երկրներից՝ ներառյալ դեղորայք, բուժսարքավորումներ, հագուստ, դպրոցական պարագաներ, սնունդ և մարզական գույք։ Այդ օգնությունները անվճար բաշխվել են ոչ միայն Վանաձորում, այլև Գյումրիում, Սպիտակում, Արցախում և Հայաստանի բազմաթիվ համայնքներում։

Ռայներ Քոզելի անշահախնդիր աջակցությամբ և նախաձեռնությամբ Ինտերկապը դարձել է միջազգային ճանաչում ունեցող կառույց՝ իր գործերով արժանանալով հարգանքի և վստահության թե՛ Հայաստանում, թե՛ Եվրոպայում։ Նրա միջնորդությամբ Հայաստանի և Գերմանիայի միջև ձևավորվել են համագործակցություններ՝ սոցիալական, կրթական և մշակութային բնագավառներում։

Մշակույթ, կրթություն, սեր դեպի Հայաստան

Ռայներ Քոզելը երբեք չի սահմանափակվել միայն նյութական օգնությամբ։ Նա խրախուսել է կրթական և մշակութային ծրագրեր, որոնք նպաստել են հայ երիտասարդության զարգացմանը և ազգային ինքնության պահպանմանը։ 1991 թվականին նրա ջանքերով տասը հայ պատանիներ մեկնեցին Վենետիկ՝ Մխիթարյան Միաբանության վարժարանում անվճար կրթություն ստանալու։

Վանաձորի պատվավոր քաղաքացի Ռայներ Քոզելի պատվին ընդունելություն կազմակերպեցին Լոռու մարզպետարանում, պարգևատրելով նրան  Լոռու մարզպետի շնորհակալագրով և հուշանվերով: Նրա ծննդյան տարեդարձի կապակցությամբ շատ կազմակերպություններ ու անհատներ են իրենց երախտիքի խոսքն ուղղում:

Նա հովանավորել է բազմաթիվ համերգներ և մշակութային միջոցառումներ՝ հնարավորություն ընձեռելով հայկական խմբերին հանդես գալ եվրոպական բեմերում։ Նրա աջակցությամբ Վյուրցբուրգում հիմնադրվել է հայկական կիրակնօրյա դպրոց, որտեղ այսօր էլ հայ երեխաները սովորում են մայրենի լեզուն և հայոց պատմությունը։

Անգնահատելի ավանդ — բարեգործություն առանց սահմանների

Ռայներ Քոզելի բարեգործական գործունեությունը չի սահմանափակվել միայն մարդասիրական օգնությամբ։ Նրա ներդրումները տարածվել են նաև մարզական, մշակութային և հոգևոր ոլորտներում։ Նա հովանավորել է ֆուտբոլային թիմերի մասնակցությունը միջազգային մրցաշարերին, աջակցել է արվեստագետներին և երիտասարդ ստեղծագործողներին։ Նրա ջանքերով Վանաձորում կանգնեցվել է Մեծն զորավար Անդրանիկ Օզանյանի 8 մետրանոց հուշարձանը՝ որպես հայրենասիրության ու ազգային արժանապատվության խորհրդանիշ։

Հարգանք և երախտագիտություն

Տարիների ընթացքում Ռայներ Քոզելը բազմիցս արժանացել է շնորհակալագրերի և պատվո կոչումների։ 2005 թվականին նրան շնորհվեց «Լոռվա Ասպետ» պատվո նշանը, իսկ 2015 թվականին՝ Վանաձորի պատվավոր քաղաքացու կոչումը։ Այսօր էլ նա շարունակում է իր առաքելությունը՝ մնումով հավատարիմ ընկեր և հոգատար բարեկամ Հայաստանի ժողովրդի համար։

Միջոցառման ընթացքում շնորհակալական խոսքերով հանդես եկան գրողներ, արվեստագետներ, հասարակական գործիչներ և Ինտերկապի գործընկերներ։ Նրանց խոսքերը միանշանակ էին՝ Ռայներ Քոզելը պարզապես բարերար չէ, նա մեր ժողովրդի բարեկամն է, ով իր գործերով ապացուցել է, որ իսկական մարդասիրությունը չունի ազգություն և սահմաններ։

Գուգարաց թեմի առաջնորդ Տեր Հովնան եպիսկոպոս Հակոբյանի օրհնությամբ և շնորհակալական խոսքերով միջոցառումը եզրափակվեց Ռայներ Քոզելի ելույթով, ով հուզված կերպով շնորհակալություն հայտնեց իր հայ ընկերներին, Նորայր Զուլոյանին և բոլոր նրանց, ովքեր տարիներ շարունակ հավատացել են Ինտերկապի առաքելությանը։

Վերջաբան

Ռայներ Քրիստիան Քոզելը վառ օրինակ է այն մարդու, ով ապացուցում է, որ բարեգործությունը vocation է՝ կյանքի կոչում։ Նրա կենսագրությունը ոչ միայն պատմություն է անձնական նվիրումի մասին, այլև անջնջելի էջ մեր ժողովրդի բարեկամության մատյանում։ Նա եկավ Հայաստան որպես հյուր, բայց մնաց որպես որդի՝ վաստակելով հայ ժողովրդի անկեղծ սերն ու երախտագիտությունը։

Այսօր, երբ նշվում են նրա ծննդյան 77-ամյակը և Ինտերկապի 35-ամյակը, Վանաձորն ու ողջ Լոռին մեկ անգամ ևս խոնարհվում են նրա առաջ՝ ասելով մեկ պարզ, բայց անչափ անկեղծ խոսք․ Շնորհակալություն, բարեկամ Ռայներ։

28.09.2025 Nid.oragir

Reiner Christian Kosel — A Symbol of Charity, Humanity, and Friendship

On September 26, 2025, under the beautiful arches of St. Narekatsi Church in Vanadzor, a heartfelt and impressive event took place. Organized with the blessing and support of His Grace Bishop Hovnan Hakobyan, Primate of the Gugark Diocese, the event was dedicated to two significant occasions — the 35th anniversary of the founding of the charitable organization “Interkap” and the 77th birthday of the German philanthropist, Honorary Citizen of Vanadzor, Knight of Lori, and great friend of Armenia, Reiner Christian Kosel.

The celebration became a true day of gratitude and recognition — honoring a man who, for decades, has served Armenia and especially the Lori region with love, sincerity, and dedication.

A German Friend with a Lorian Heart

Reiner Christian Kosel has devoted his life to humanitarian work, engraving his name into the history of global charity. He is one of those rare individuals whose homeland is not defined by borders — for him, Armenia, Vanadzor, and Lori have become a second home. Through tireless commitment and boundless goodwill, Reiner Kosel has earned not only official titles and honors but also the deep love and respect of thousands.

Having met Noyar Zuloyan in Germany in 1987, Kosel found not just a colleague but a lifelong friend. Their friendship transcended distance and culture, becoming a living symbol of Armenian-German brotherhood. After the devastating 1988 Spitak earthquake, Kosel extended a helping hand to Armenia, inviting the football clubs “Lori” and “Spitak” to Germany for training camps — marking the beginning of a lifelong humanitarian mission.

Interkap — A Bridge of Armenian-German Friendship

In 1989, through the joint efforts of Reiner Kosel and Noyar Zuloyan, the “Interkap” Charitable Center was founded with the mission to provide humanitarian assistance to the earthquake-affected population and struggling families. Two years later, in 1991, Kosel established “Interkap-Deutschland” in Germany (today known as “Armenische Gemeinde Würzburg-Interkap”), which became one of Armenia’s most loyal and steadfast supporters.

Over the course of more than three decades, Interkap has transported hundreds of tons of humanitarian aid from Germany and other European countries to Armenia — including medicine, medical equipment, clothing, school supplies, food, and sports gear. This assistance was distributed free of charge across Vanadzor, Gyumri, Spitak, Artsakh, and many other communities.

Thanks to Reiner Kosel’s sincere commitment, Interkap has gained international recognition as a trusted charitable organization. Through his mediation, lasting partnerships were established between Armenian and German social, educational, and cultural institutions.

Culture, Education, and Love for Armenia

Kosel’s dedication was never limited to material assistance. He actively supported educational and cultural programs, contributing to the development of Armenian youth and the preservation of national identity. In 1991, through his efforts, ten Armenian students were granted full scholarships to study at the prestigious Mekhitarist School in Venice.

He also sponsored numerous concerts and art exhibitions, helping Armenian cultural groups perform on European stages. Thanks to his support, an Armenian Sunday School was established in Würzburg, where children today continue to learn the Armenian language and history.

An Invaluable Legacy — Charity Without Borders

Reiner Kosel’s philanthropic work extended far beyond humanitarian aid. His contributions reached the fields of sports, culture, and even spiritual life. He sponsored the participation of Armenian football teams in international tournaments, supported artists and young talents, and funded the construction of an eight-meter bronze statue of the great Armenian military commander Andranik Ozanian in Vanadzor — a symbol of patriotism and national pride.

Honor and Gratitude

Throughout the years, Reiner Kosel has been honored with multiple awards and recognitions. In 2005, he received the “Knight of Lori” distinction, and in 2015, he was officially named an Honorary Citizen of Vanadzor. Even today, he continues his noble mission, remaining a loyal friend and benefactor to the people of Armenia.

During the anniversary celebration, writers, artists, and public figures expressed heartfelt gratitude and appreciation. Their words echoed one sentiment — Reiner Kosel is not merely a philanthropist; he is a true friend of the Armenian people who has shown that genuine humanity knows neither nationality nor borders.

The event concluded with words of blessing and gratitude from His Grace Bishop Hovnan Hakobyan, followed by an emotional speech from Reiner Kosel himself, who thanked his Armenian friends — particularly Noyar Zuloyan — for their unwavering faith in the mission of Interkap.

Conclusion

Reiner Christian Kosel stands as a shining example of how charity can become a life’s vocation. His story is not just one of generosity but of profound humanity — a lasting chapter in the chronicle of Armenian friendship. He came to Armenia as a guest, yet remained as a son, earning the sincere love and eternal gratitude of the Armenian people.

Today, as we celebrate his 77th birthday and the 35th anniversary of Interkap, Vanadzor and all of Lori once again bow in deep respect to say one simple but heartfelt word — Thank you, dear friend Reiner.