Առաջին անգամ Հայ Ճամբարի ծրագիր

 

🔴🔵🟠 ՀԱՅ ՃԱՄԲԱՐ 

———————————

Արևմտյան Եվրոպայի Հայրապետական պատվիրակ Գերշ․ Տ․ Խաժակ արքեպիսկոպոս Պարսամյանի  առաջնորդությամբ՝ հունիսի 21-ից 23-ը, Նիդերլանդների և Բելգիայի տարբեր եկեղեցական համայնքների միասնական աշխատանքի շնորհիվ 10-17  տարեկան հարյուր մանուկների և պատանիների համար, առաջին անգամ տեղի ունեցավ Հայ Ճամբարի ծրագիրը։ Ճամբարի կազմակերպչական աշխատանքների իրականացման համար Գերշ․ Տ․ Խաժակ Սրբազանի տնօրինությամբ նշանակվել էր հանձնախումբ, կազմված հոլանդահայ և բելգիահայ տարբեր համայնքներից մասնակցող եկեղեցանվեր անձերից և հոգևոր հովիվներից, որը գլխավորում էր Բարեշնորհ Սերժ Սրկ․ Դեմիրբաջակը։ 

Հայ ճամբարը իրականացնելու համար նախապես ընտրվել էր տարբեր Քրիստոնեական համայնքների ամառային արձակուրդների և ճամբարական ծրագրերի համար գործող «Christelıjke Vakantie en Conferentiecentrum De Kroeze Danne» կենտրոնը, որը գտնվում է Նիդերլանդների Դելդեն գյուղաքաղաքում։

Ուրբաթ, հունիսի 21-ի երեկոյան ժամը 17։00-ին մանուկները և պատանիները իրենց ծնողների և հոգևոր հովիվների ուղեկցությամբ մուտք գործեցին ճամբար։ Իրենց համար նախատեսված սենյակներում տեղավորվելուց հետո, նրանք հավաքվեցին գլխավոր սրահում՝ Գերշ․ Տ․ Խաժակ Սրբազան Հոր, հոգևոր հովիվների, ճամբարի հանձնախմբի անդամների և միմյանց  ծանոթանալու նպատակով։ Ապա, մասնակիցներին ներկայացվեցին ճամբարի կանոնները և նրա երկօրյա ծրագիրը։ Ծանոթացումից հետո բոլորը ուղղվեցին դեպի ճաշարան ընթրիքի, որը սկսվեց աղոթքով։ Ընթրիքից հետո կատարվեց գիշերային աղոթք։ 

Հաջորդ օրը սկսվեց ժամը 8։00-ին, նախաճաշով և առավոտյան աղոթքով։ Այնուհետ, հոգեւոր, աշխարհիկ եւ մշակութային ծրագրերը իրականացնող տարբեր մանկավարժ մասնագետների կողմից ճամբարականները բաժանվեցին երկու տարիքային խմբի։ Բացի կրթական և դաստիարակչական ծրագրից, նախատեսված էին զանազան զբաղմունքներ՝ պար, լող, ոտնագնդակ եւ այլ խաղեր։ Ճաշի ընդմիջումից հետո, կրթական և խաղային ծրագրերը շարունակվեցին մինչև երեկոյան ժամերգություն, որին ճամբարի մասնակիցները ընթերցեցին այդ օրը իրենց կողմից պատրաստած աղոթքները։ 

Ժամերգությունից հետո բոլորը հավաքվեցին ընթրիքի սեղանի շուրջ։ Երեկոյան նրանց դեռ սպասում էին՝ երաժշտական երեկո և ֆուտբոլային խաղ։ Ճամբարականները գնացին քնելու օրվա միջոցառումներից ոգևորված, տպավորություններով լի և հաճելի հոգնածությամբ։ 

Կիրակի առավոտյան  ճամբարի մեծ սրահում Խաժակ Սրբազանը՝ բոլոր մասնակիցների ներկայությամբ Սուրբ Պատարագ մատուցեց ընթերականությամբ՝ Հոգշ․ Տ․ Մաղաքիա Աբղ․ Բեսքիսիզյանի։  Խաժակ Սրբազանը իր հոգևոր պատգամում ներկաներին հիշեցրեց Պենտեկոստեի դեպքը ասելով․ «Քիչ առաջ Գործք Առաքելոց 2:1-3-ի ընթերցման ժամանակ լսեցինք, որ Քրիստոսի աշակերտները հավաքված էին վերնատանը միասին և միասիրտ աղոթելու,  ինչպես որ մենք հիմա այստեղ միասին և միասիրտ ենք, և միատեղ աղոթում ենք։ Վերնատանը Սուրբ Հոգին կրակի լեզուների պես իջավ առաքյալների վրա և նրանք Սուրբ Հոգով լցվեցին և զգացին Աստուծո ներկայությունը իրենց մեջ։ Այդ հասարակ, ձկնորս մարդիկ աշխարհը փոխեցին: Ավետարանի պատգամը այն է, որ մեզանից յուրաքանչյուրը, երբ զգա Աստուծո ներկայությունը իր մեջ, կարող է հրաշքներ գործել։ Այնպես որ դուք ել հավատալով Քրիստոսին և հետևելով իր օրինակին կարող եք հրաշքներ իրականացնել ձեր կյանքի մեջ»։ 

Հոգևոր պատգամի ավարտին Սրբազան Հայրը իր գնահատանքը և շնորհակալությունը հայտնեց Սերժ Դեմիրբաջակի գլխավորությամբ Հայ Ճամբարի խորհրդի անդամներին ու կամավորներին:

▪ ▪ ▪ ▪

🔴🔵🟠 ՀԱՅ ՃԱՄԲԱՐ 2024

——————————-———

Արեւմտեան Եւրոպայի Հայրապետական Պատուիրակ Գերշ․ Տ․ Խաժակ արքեպիսկոպոս Պարսամեանի  առաջնորդութեամբ՝ Յունիս 21-23, 2024թ․ առաջին անգամ, Նիտերլանտներու եւ Պելճիքայի մէջ գտնուող եկեղեցական համայնքներուն աշխատանքով ի մի բերուած  10-17  տարեկան հարիւր երախաներու եւ պատանիներու համար, տեղի ունեցաւ Հայ Ճամբարի ծրագիրը։ Ճամբարի կազմակերպչական աշխատանքները իրականացման համար Գերշ․ Տ․ Խաժակ Սրբազան Հօր տնօրէնութեամբ նշանակուած էր յանձնախումբ մը որը կը գլխաւորէր՝ Բրշ․ Սերժ Սրկ․ Տէմիրպաճագ քովը ունենալով այլ համայնքներէն մասնակցող եկեղեցանուէր անձինք եւ Հոգեշնորհ ու Արժանապատիւ Հայրեր։ 

Հայ ճամբարը իրականացնելու համար նախապէս որոշուած էր տարբեր Քրիստոնէական համայնքներու ամառնային արձակուրդներ եւ ճամբարական ծրագիրներ իրակացնելու նպատակաւ գործող «Christelıjke Vakantie en Conferentiecentrum De Kroeze Danne» կեդրոնը որը կը գտնուի Նիտերլանտներու Տելտեն գիւղաքաղաքի մէջ։

Ուրբաթ, 21 Յունիս 2024թ․ երեկոյեան ժամը 17։00-ին երախաները եւ պատանիները իրենց ծնողներու եւ Հոգեւոր հովիւներու գլխաւորութեամբ մուտք գործեցին ճամբար։ Մասնակիցներուն համար նախատեսուած սենեակներ տեղաւորելէ ետք հաւաքուեցան սրահը որպէսզի ծանօթանան Գերշ․ Տ․ Խաժակ Սրբազան Հօր, հոգեւոր հովիւներուն եւ ճամբարի յանձնախումբի անդամներու ինչպէս նաեւ իրարու հետ։ Ապա, յաջորդեց ծանօթացում ճամբարի կանոններու եւ ծրագիրին հետ։ Յետ բացատրութեանց բոլորը ուղղուեցին դէպի ճաշարան ընթրիքի, որը սկսուեց աղօթքով։ Ընթրիքէն ետք գիշերային աղօթքը կատարուեցաւ։

Յաջորդ առաւօտ բոլոր մասնակիցները արթնացան առաւօտեան ժամը 8։00-ին  նախաճաշելու եւ առաւօտեան աղօթքի մասնակցելու համար։ Աղօթքէն ետք, մասնակիցները երկու տարիքային խումբին բաժնուեցան հոգեւոր եւ մշակութային ծրագիրներու մասնակցելու համար։ Բացի դաստիարակչական ծրագիրներու, նախատեսուած էին նաեւ զանազան զբաղմունքներ՝ պար, լող, ոտնագնդակ եւ այլ խաղեր։ Երեկոյեան ժամերուն ընթրիքէ առաջ տեղի ունեցաւ երեկոյեան ժամերգութիւն: Ժամերգութեան ընթացքին  երիտասարդներն ու երեխաները այդ օրը իրենց կողմէ պատրաստուած աղօթքները ընդերցեցին։ Ընթրիքէն ետք երախաները երկու խումբի բաժնուեցան՝ երաժշտական երեկոյի եւ ոտնագնդակի խաղը դիտելու համար։ 

Կիրակի առաւօտ  ճամբարի մեծ սրահի  մէջ Խաժակ Սրբազան ճամբարի բոլոր մասնակիցներու ներկայութեան Սուրբ Պատարագ մատոյց ընթերականութեամբ՝ Հոգշ․ Տ․ Մաղաքիա Աբղյ․ Պէսքիսիզեանի։  Խաժակ Սրբազան իր հոգեւոր պատգամին մէջ ներկաներուն յիշեցուց Պենտեկոստէի դէպքը ըսելով «Քիչ առաջ Գործք Առաքելոց 2:1-3 ի ընթերցման ժամանակ լսեցինք որ Քրիստոսի աշակերտները հաւաքուած էին վերնատան մէջ միասին եւ միասիրտ կաղօթէին,  ինչպէս որ մենք հիմա այստեղ միասին եւ միասիրտ ենք եւ միատեղ կ՛աղօթենք։ Վերնատան մէջ Սուրբ Հոգին կրակի լեզուներու նմանութեամբ իջաւ առաքեալներու վրայ եւ անոնք Սուրբ Հոգւով լեցուեցան եւ զգացին Աստուծոյ ներկայութիւնը իրենց մէջ։ Այդ պարզ ձկնորս մարդիկ աշխարհը փոխեցին: Աւետարանի պատգամը այն է որ մեզմէ որեւէ մէկը երբ զգայ Աստուծոյ ներկայութիւնը իր մէջ կրնայ հրաշքներ գործել։ Այնպէս որ դուք ալ հաւատալով Քրիստոսին եւ հետեւելով իր օրինակին կրնաք հրաշքներ իրականացնել ձեր կեանքին մէջ»։ 

Իր հոգեւոր պատգամի վերջաւորութեան Սրբազան Հայրը իր գնահատանքը եւ շնորհակալութիւնը յայտնեց Սէրժ Տէմիրպաճակի գլխաւորութեամբ Հայ Ճամբարի խորհուրդի անդամներուն ու կամաւորներուն:

«իԳործ» ծրագրի մասնակիցները հյուր էին Հայաստանի վարչապետին

Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը կառավարությունում հյուրընկալել էր Սփյուռքի գործերի գլխավոր հանձնակատարի գրասենյակի կողմից իրականացվող Հայաստանի Հանրապետության պետական կառավարման մարմիններում սփյուռքի մասնագետների ներգրավման «իԳործ» ծրագրի մասնակիցներին: Դրանցից մեկը Իշխան Թովմասյանն էր, ում դեռ տարիներ առաջ  «Մեր շնորհալի երիտասարդները» խորագրով ներկայացրել էր «Նիդերլանդական օրագիրը»: Դեռ այն ժամանակ էինք գրել, որ «Զարմանալի ու հետաքրքիր տղա է Ֆրանսիայի Փարիզ քաղաքում բնակվող Իշխան Թովմասյանը:  

Զարմանալին այն է, որտեղ եղել է Իշխանը, ում հետ շփվել է` սիրել ու հարգել են նրան:  «Նիդերլանդական օրագիրը» մի քանի անգամ նրա մասին գրել է, և ոչ միայն մենք, նաև ֆրանսիական, ռուսական, հայկական լրատվամիջոցները...

Այդպես եղել է, երբ նա սովորել է քոլեջում, ապա Փարիզի Sciences Po ինստիտուտում, երբ փորձառնության էր անցել Ֆրանսիայում Հայաստանի դեսպանատանը: Հետո Ռուսաստանում, երբ ուսանել է  արտաքին գործերի նախարարությանն առընթեր Մոսկվայի միջազգային հարաբերությունների ինստիտուտում (МГИМО)` միայն գովեստի խոսքեր ու համակրանք»: Այսօր Իշխանը «իԳործ» ծրագրով ու հայրենիքի կանչով տեղափոխվել է Հայաստան ու իր գիտելիքներով, փորձով ու հմտություներով աշխատում է իր ներդրումն ու նպաստը ունենալ Հայաստանի հզորացման ու զարգացման գործում: Վարչապետի հետ ունեցած հանդիպման ընթացքում Իշխանը բարձրաձայնեց հիբրիդային պատերազմի թեման,  դրա մարտահրավերները,  միջնախարարական հանձնաժողով/խորհուրդ ստեղծելու գաղափարը: Հանդիպման այդ հատվածը ներկայացնում ենք մեր ընթերցողին:

Իշխան Թովմասյանի մասին մեր այլ հրապարակումների հղումներ

https://www.nidoragir.com/2018/08/blog-post_19.html

-

https://www.nidoragir.com/2018/09/blog-post_14.html

--

https://niderlandakan.livejournal.com/146276.html

--

https://niderlandakan.livejournal.com/47472.html

Նիդերլանդների կիրակնօրյա դպրոցներում տարեվերջյան հանդեսներ են

 

Անցած կիրակի՝ հունիսի 16-ին, Սուրբ Գրիգոր Նարեկացի կիրակնօրյա դպրոցում տեղի ունեցավ 2023-2024 ուսումնական տարվա տարևերջյան հանդեսը։ Այս տարի այն նվիրված էր հայկական մշակույթի չորս կարկառուն ներկայացուցիչներին՝ Պարույր Սևակին (100), Շառլ Ազնավուրին (100), Սերգեյ Փարաջանովին (100) և Արշիլ Գորկուն (120):

Այս տարի ևս ամեն բան հրաշալի կերպով էր կազմակերպված։ Մանկավարժական անխոնջ թիմը բոլոր տարիքային խմբերի աշակերտների համար գերազանց ծրագիր էր պատրաստել։ Իրար հաջորդեցին մեկը մյուսին հաջորդող գեղեցիկ ելույթները` երգ, պար, ասմունք, թատերական ներկայացում։ Աչառու հանդիսատեսը, ովքեր երեխաների ծնողները, պապիկներն ու տատիկներն էին` ըստ արժանվույն գնահատեցին ելույթները։ Պատվավոր հյուրերի թվում էր Նիդերլանդներում Հայաստանի դեսպան Ն.Գ պրն. Վիկտոր Բիյագովը։

Մաստրիխտի ԱՆԻ հայ համայնքնի սաները ուրախ երգ ու երաժշտությամբ հրաժեշտ տվեցին 2023֊24թ. ուսումնական տարվան։

Laatste dag Zondagsschool. Bedankt en fijne vakantie.

Հայաստանի վերջին իրադարձությունների վերաբերյալ իրավապաշտպանների տված գնահատականների մասին

Հարգելի իրավապաշտպաններ, եթե ձեզ թվում է, թե ամեն անգամ Հայաստանում ոստիկանության գործողությունները անհամաչափ բռնություն որակելով դուք սկզբունքային դիրքորոշում եք ցուցաբերում, բռնության դեմ ու հանուն մարդու իրավունքների եք պայքարում, ապա սխալվում եք։ Դուք ավելի շատ ցույց եք տալիս, որ լավ չեք պատկերացնում, թե ինչ է պետությունը, ինչ է ներկայացուցչական դեմոկրատիան ու ինչով է այն տարբերվում ավտորիտարիզմից, ու թե ինչ նշանակություն ունի կոնտեքստը քաղաքական կյանքում։ 

Պետությունը բռնություն կիրառելու մենաշնորհ ունեցող երևույթ է, ինչի մասին գրել են Հոբսից մինչև Վեբեր (Վեբերը նույնիսկ այդ կերպ սահմանել է պետությունը)։ Ուստի բռնություն կիրառելուց այս աշխարհում անհնար է խուսափել, քանի դեռ կա պետություն։ Եթե բոլոր հայաստանցիները դառնան իրավապաշտպան ու պայքարեն ամեն տեսակի բռնության դեմ, Հայաստան պետությունը կվերանա (որից հետո համատարած բռնություն կհաստատվի, ինչպես մոտավոր նկարագրել է Հոբսը, ու ցույց են տալիս այսօրվա Լիբայի նման տարածքները)։ Որ պետությունը հնարավորինս քիչ բռնություն կիրառի, կիրառվող բռնությունն էլ արդարացված լինի՝ մարդկությունը հանգել է ներկայացուցչական դեմոկրատիային, որի թիվ մեկ սկզբունքը ազատ ու արդար ընտրություններն են, նաև՝ խոսքի ու խաղաղ հավաքների ազատության այնպիսի երաշխավորումը, առանց որի ընտրությունները ազատ ու արդար չեն կարող համարվել։ 

Երբ որ դուք, հարգելի իրավապաշտպաններ, համեմատում եք, ասենք, 1996-ի, 2004-ի  2008-ի իրադարձությունները երեկվա իրադարձությունների հետ ու նույն գնահատականներն եք տալիս, դուք ոչ թե հրաժարվում եք երկակի ստանդարտներ կիրառելուց, այլ ցույց եք տալիս, որ ձեր մտածողությամբ այսօրվա ընդդիմադիրներից՝ մինչ 2018-ի իշխանություններից չեք տարբերվում՝ նրանց նման պատշաճ նշանակություն չտալով ընտրությունների կեղծվել-չկեղծվելուն։ Մինչև 2018-ի ընտրությունների կեղծման մասին դիտարկմանը Արծվիկ Մինասյանը վերջերս արձագանքեց՝ ասելով՝ դե կեղծվել կեղծվել են, ես ուրիշ բան եմ ասում։ Այս վերաբերմունքը (թե բա հիմա՝ ինչ մի մեծ նշանակություն ունի՝ ընտրությունները կեղծվում են, թե չեն կեղծվում), ցույց է տալիս, որ մարդկության վերջին երկու հարյուր տարվա (ներառյալ hայաստանցիների) փորձից ու տառապանքից քաղված ամենակարևոր դասերից մեկը ձեր կողքով է անցել, որ չեք պատկերացնում, թե ինչ հսկայական նշանակություն ունի ընտրությունների ազատ ու արդար լինելը հանրային հարաբերությունների գրեթե բոլոր ոլորտներում։ Ձեզ թվում է՝ ընտրությունները 4-5 տարին մեկ անցկացվող ինչ-որ միջոցառում են, որ ազդեցություն են թողնում ընդամենը այդ միջոցառման օրերին ու վերջ։

Հ.Գ.- Հստակեցնեմ, որ չեմ ասում, թե ընդհանրապես բացառված է, որ դեմոկրատական երկրում ոստիկանությունը անհամաչափ ուժ կիրառի։ Շատ հնարավոր է որ նման բան լինի, ու ամեն կոնկրետ դեպքում իրավաբաններն ու դատական համակարգը այդ հարցով պետք է զբաղվեն։ Բայց երբ որ դուք, հարգելի իրավապաշտպաններ, բոլոր դեպքերին, անկախ կոնտեքստից ու իրողությունների մանրամասներից, միանգամից նույն գնահատականն եք տալիս, ապա լղոզում եք այն իրական դեպքերը կամ պահերը, երբ անհամաչափ ու չարդարացված ուժ է կիրառվել, այն դեպքերի հետ, երբ որ ակնհայտորեն ոստիկանության կիրառած ուժը/բռնությունները արդարացված են։ Օրինակ՝ մի քանի տարի առաջ դեսպանատներից մեկի դեմ ցույցի ժամանակ ոստիկանության կիրառած բռնությունները, կամ՝ ակումբներում ոստիկանության կիրառած բռնությունները, համենայնդեպս առաջին հայացքից ու կողքից, արդարացված չեն թվում, բայց ոստիկանության երեկվա գործողությունները արդարացված էին։

Ես, որ իրավաբան կամ իրավապաշտպան չեմ, ու կողքից եմ հետևել երեկվա իրադարձություններին, տեսնում եմ, որ, օրինակ, իրավապաշտպանները շտապում են վկայակոչել Առողջապահության նախարարի ինչ-որ հրաման՝ փորձելով հիմնավորել, որ ոստիկանությունը օրենք է խախտել, օրինակ՝ հատուկ միջոցներ կիրառելուց առաջ չի զգուշացրել։ Բայց հետո տեսնում եմ, որ կադրերում երևում է՝ ոստիկանությունը 15-20 րոպե առաջ զգուշացրել է հատուկ միջոցների կիրառման մասին, բացի դա՝ կարդում եմ, որ ոստիկանության մասին օրենքում ու հավաքների մասին օրենքում նախատեսված է, որ որոշ դեպքերում ոստիկանությունը իրավունք ունի առանց ձգուշացնելու կիրառել հատուկ միջոցներ։ Կարծեմ՝ օրենքը ավելի կարևոր է, քան թե նախարարի հրամանը, ինչի մասին իրավապաշտպանները պետք է որ իմանային։

Այսպիսի հապշտապ գնահատականները, որ իբր թե կողմնակալ չերևաս ու սկզբունքային երևաս, ավելի շատ վնասում են իրավապաշտպաններին ու թուլացնում նրանց, նրանց խոսքի նշանակությունը, ոչ թե հակառակը։

Հրայր ՄԱՆՈՒԿՅԱՆ

Քաղաքագետ, Նիդերլանդներ

Հայկական ժողովրդական պարերի փառատոն Անտվերպենում

Հունիսի 9-ին Բելգիայի Նարեկ մշակութային միությունը կազմակերպել էր «Հայաստանի ջուրն անուշ» հայկական ժողովրդական պարերի փառատոն Անտվերպենում, տարբեր երկրների հայկական պարախմբերի մասնակցությամբ, այդ թվում Աբովյան մշակութային միության պարախումբը Նիդերլանդներից, պարուսույց` Լուսիկ Ներսիսյան, Նարեկ մշակութային միության պարախումբը Բելգիայից, պարուսույց` Անժելա Ավակիմյան,  «Ավետիս» պարախումբը Հունաստանից, պարուսույց` Շուշանիկ Սեմերջյան, «Հեղինե Ծառուկյան» պարախումբը Նիդերլանդներից, պարուսույց` Հեղինե Ծառուկյան, «Ռենեսանս» պարախումբը Ֆրանսիայից, պարուսույց` Սիլվա Մելիքյան, «Անի-ԺԱՖ» պարախումբը Ֆրանսիայից, պարուսույց` Արտո Բեկջեան և «Հայաստան» պարախումբը Իսպանիայից, պարուսույց`Տաթևիկ Սահակյան։

Փառատոնի մասնակիցների փայլուն ելույթները հանդիսատեսն ընդունեց ոգևորությամբ և բուռն ծափահարություններով։ Բոլոր պարերը կրում էին հայկական պարերի հարուստ և բազմազան ավանդույթները։ Պարախմբերը հանդես եկան գեղեցիկ հայկական տարազներով և նրանցից յուրաքանչյուրը բեմը զարդարեց առանձնահատուկ երանգներով հանդիսատեսին պարգևելով հիանալի զգացմունք։

Ընդհանուր մթնոլորտը հաճելի էր և տոնական։ Բոլոր խմբերը պարերը կատարեցին կրքոտությամբ և նվիրվածությամբ գերելով և ոգեշնչելով հանդիսատեսին:

Մեր խորին շնորհակալությունն ենք հայտնում «Նարեկ» մշակութային միության անդամներին և ղեկավարությանը միջոցառումը բարեհաջող և բարձր մակարդակով կազմակերպելու համար: Փառատոնի հաջողությունը վկայում է նրանց անխոնջ աշխատանքի և հայկական մշակույթը խթանելու նվիրվածության մասին:

Հատուկ շնորհակալություն նաև պարուսույցներին, որոնք անթիվ ժամեր են նվիրել իրենց ելույթները պատրաստելու համար: Նրանց փորձառությունը և առաջնորդությունը առանցքային էին բեմում բարձր կատարողական մակարդակին հասնելու գործում:

Փառատոնը կարևոր հնարավորություն տվեց կապի և մշակութային փոխանակման պարախմբերի անդամների միջև: Մասնակիցները հնարավորություն ունեցան հանդիպել, կիսվել փորձով և ստեղծել նոր կապեր: Այս փոխանակումը հարստացրեց մասնակիցների ըմբռնումը հայկական պարի գեղեցկության վերաբերյալ և ամրապնդեց կապերը հայկական համայնքների ներսում:

Նարեկ Մշակութային Միության կողմից կազմակերպված հայկական պարերի փառատոնը մեծ հաջողություն էր: Այն հրաշալի հարթակ էր հայկական ավանդույթները ցուցադրելու և Եվրոպայի հայերի միասնությունը խթանելու համար: Ելույթները բացառիկ էին, մթնոլորտը՝ հիասքանչ, և փորձառությունը՝ հարստացնող բոլորի համար:

Մենք անհամբերությամբ սպասում ենք ապագայում նմանատիպ միջոցառումների, որոնք շարունակելու են տոնել և պահպանել մեր հարուստ մշակութային ժառանգությունը:

Օգտակար ու նոր գիրք մայրերի ու երեխաների մասին

Պարզապես այստեղից գնեք Էլ.եղանակով լույս տեսած Էլեն Հարությունյանի «Էներգիայով լի մայրության գաղտնիքները» 140 էջանոց գիրքը: Գիրքում ամեն բան մատչելի է, լուծումներն էլ բավական պարզ: Առաջարկվում են տարբեր հնարքներ ու մոտեցումներ մայրության ընթացքում առաջացող մատահրավերներն և դժվարությունները դիմակայելու համար: Այս հանրամատչելի և օգտակար ուղեցույցը կօգնի է նոր, մայրության դուռը բախած կանանց, նաև  փորձառու ու բազմազավակ մայրերին` պարզ գործիքների ու տեխնիկայի միջոցով կարգավորել ներընտանեկան և միջսերնդային հարաբերությունները, հեշտացնել կենցաղը, վերգտնել սպառված էներգիան և համբերությունը՝  լիարժեք վայելելու մայրության բերկրանքը։

Էլեն Հարությունյանի մասին

• Աշխատում է «Երեխաների պաշտպանության ցանց»-ում որպես գործադիր տնօրեն և «Ընտանիք և համայնք» ԲՀԿ-ում որպես ծրագրերի ղեկավար
• 2 տղայի մայրիկ՝ 5 տարեկան և 4 ամսական
• Մասնագիտությամբ սոցիալական աշխատող՝ երեխաների պաշտպանության ոլորտում 10+ տարվա գործունեությամբ
• Ծնողավարության վերաբերյալ հոդվածների, ուղեցույցների ու ձեռնարկների հեղինակ և համահեղինակ
• Ծնողավարման թեմայով դասընթացների հեղինակ և վարող ավելի քան 1000+ մասնակցի համար
• Վարում է «Էլեն Հարությունյանի բլոգը ծնողավարության մասին» ՖեյսբուքյանևԻնստագրամյանբլոգերը
• Էլեն Հարությունյանը «Նիդերլանդական օրագրի» Հայաստանյան թղթակիցներից է

https://elenharutyunyan.uteach.io/

Ինչ անել այս էմոցիոնալ ու անտեղի ստրեսը հանելու համար

«Էներգիայով լի մայրության գաղտնիքները» գիրքը մի պարզ իրականության մասին է: Հայաստանում կանայք ծախսում են անհավանական մեծ էներգիա իրենց մայրության ընթացքում՝ մաքրություն, կերակուրների պատրաստում, երեխաների խնամք ու դաստիարակություն, ամուսնու, մեծ ընտանիքի անդամների հետ հարաբերություններ․ այս ամենն արդեն իսկ այնքան էնեգիա է տանում, որ կանայք չեն հասցնում կամ արդեն չեն ցանկանում ժամանակ տրամադրել իրենց ընկերներին, աշխատանքին և նախասիրություններին։ Մինչդեռ կարևոր է նաև հոգ տանել, որ այս ծախսված էներգիան հետ բերվի, այլապես մայրիկը հյուծվում է, էմոցիոնալ ու ֆիզիկական առումներով սպառվում և պարզապես չի վայելում մայրությունը․ մշտական հոգնածություն, գլխացավեր, ցածր տրամադրություն, հախուռն էմոցիաներ։ Արդյունքում մայրիկը հաճախ բղավում է երեխայի վրա, կոնֆլիկտներ ունենում ընտանիքի անդամների հետ, որոնք էլ իրենց հերթին նորից անդրադառնում են մայրիկի տրամադրության վրա, և փակ շղթա է ստացվում: Լուծումներն ակնհայտ են, դրանք շարադրված են գրքում:

Փնտրեք մի խաղաղ անկյուն ու ընթերցեք այն:

Կրկին հիշեցնենք, որ գիրքն էլեկտրոնային է, այնպես որ կարող եք գնել աշխարհի ցանկացած անկյունից: Գնելու համար բավարար է մտնել 

https://elenharutyunyan.uteach.io/  կայքը, վճարել գումարն ու ներբեռնել գիրքը: Ձեզ ուձեր փոքրիկներին կանաչ ճանապարհ:

Գեղարվեստական ​​մարմնամարզության «Friendship International Cup 2024» մրցաշար Հայաստանում

Երևանում հունիսի 1-ին և 2-ին առաջին անգամ անցկացվեց գեղարվեստական ​​մարմնամարզության աննախադեպ մրցաշար՝ «Friendship International Cup 2024»։ Գավաթն ունի UNIADA-ի պաշտոնական կարգավիճակ և կազմակերպվել էր Հայաստանի Գեղարվեստական մարմնամարզության ֆեդերացիայի կողմից՝ Նատալյա Ռոտենբերգ-Արզաքանցյանի գլխավորությամբ։Ռուսաստանից Հայաստան էր ժամանել UNIADA-ի նախագահ Պետրին Իվան Վլադիմիրովիչը։ Երեւանում միջազգային մրցաշարի բացման արարողությանը  ներկա են  եղել Ռուսաստանի, Ղազախստանի, Բելառուսի, Չինաստանի, Թուրքմենստանի եւ Ռումինիայի դեսպանությունների ներկայացուցիչները, ինչպես նաև հատուկ հյուրեր տարբեր ոլորտներից։

Մրցաշարին մասնակցում էին 250 հոգի 5 երկրից՝ Հայաստան, Ռուսաստան, Բելառուս, Ղազախստան և ԱՄԷ։

Հայաստանի գեղարվեստական ​​մարմնամարզության ֆեդերացիայի սաները, որոնց մարզում է Ռուսաստանից հրավիրված գեղարվեստական ​​մարմնամարզության աշխարհի հնգակի չեմպիոն Եվգենյա Լևանովան ( հայտնի Իրինա Վիների սան է),  դժվար պայքարում հաղթեց Ռուսաստանի հավաքականին՝ գլխավորելով 2015-2016 տարիքային կատեգորիան:

Տիկին Նատալյա Արզաքանցյանի խոսքով, միայն չեմպիոննորը կարող են կերտել ապագա չեմպիոնների:

The International rhythmic gymnastics tournament "Friendship International Cup 2024" was held for the first time in Yerevan on June 1st and 2nd. The cup has the official status of UNIADA and was organized by the Federation of Rhythmic Gymnastics of Armenia, runs by Natalia  Rotenberg-Arzakantsyan. .

The president of UNIADA, Petrin Ivan Vladimirich, arrived to Armenia from Russia special for the event. Also representatives of the different Embassies as Russia, Kazakhstan, Belarus, China, Turkmenistan and Romania, attended the opening ceremony of the international tournament in Yerevan.

250 people from 5 countries participated in the tournament: Armenia, Russia, Belarus, Kazakhstan and UAE.

The gymnasts from Federation of Rhythmic Gymnastics of Armenia, who are coached by the five-times world champion Evgenia Levanova (a student of the famous Irina Viner) shown the best results for the group team of 2015-2016 year who has got a gold medals and overtook the Russian team.

Mrs Arzakantsyan said that only champions can create the next champions.

Sarik Sevada

Վանաձորի պոեզիայի թատրոնի հիմնադիր, ասմունքող, դերասան Ջիվան Սարգսյան

Ելույթներ Եվրոպայում

09.06.2024:Ֆրանսիայում Հայաստանի  դեսպանատան բարեկամների միության  նախագահ  ՎԱՀԵ  ԽԱՉԵՐՅԱՆԻ նախաձեռնությամբ ու հրավերով նախատեսվում է Վանաձորի պոեզիայի թատրոնի հիմնադիր, ասմունքող, դերասան Ջիվան Սարգսյանի ելույթը Փարիզում (Հասցե`Armeniens 13 rue du perche, 75003 Paris, Dimanche): Գրական, երաժշտական ցերեկույթը տեղի  կունենա Հունիսի 16-ին, ժամը 15-ին`  սոպրանո Վարդուհի Թորոյանի հետ համատեղ: Այն կրում է «Հավերժի ճամփորդը» խորագիրը և ներառում է հայ դասականներին ու նրանց ստեղծագործությունները:

Հաճելի անակնկալ է սպասվում նաև նիդերլանդահայերին: Ալմելոյի հայ եկեղեցու ստեղծման 20-ամյակի միջոցառումների և Պարույր Սևակի ծննդյան 100-ամյակի կապակցությամբ  Հուլիսի 7-ին ժամը 13:00-ին, սիրված արտիստը հանդես կգա հայաշատ այս քաղաքի Մեսրոպ Մաշտոցի անունը կրող հայկական կիրակնօրյա դպրոցի (տնօրեն` Սվետլանա Անդրեսյան) գրական երաժշտական ցերեկույթին, «Հավերժի ճամփորդը» մոնո ներկայացումով։ Մանրամասների մասին կհաղորդվի լրացուցիչ:

Ջիվան Սարգսյանը ՀՀ տարբեր նախարարությունների, այդ թվում պաշտպանության, մշակույթի, սփյուռքի Մովսես Խորենացի, Գրիգոր Նարեկացի ու ոսկյա մեդալակիր է, արժանացել է Մայրենի դեսպան կոչման, բազմիցս եղել է սփյուռքի հայ գաղթօջախներում, իր անկեղծ ելույթով հուզել շատերին:

Ասմունքի և կինոյի վարպետ Ջիվան Սարգսյանը Հուլիսի 7֊ին «հավերժի ճամփորդը» մոնո ներկայացմամբ հանդես կգա Ալմելոյում։ Նախօրեին «Նիդերլանդական օրագրի» հարցազրույցը սիրված արվեստագետի հետ։ Վերջում` Պարույր Սևակից։

Հուլիսի 7-ին, Վարդավառի օրը, Նիդերլանդների հայաշատ Ալմելո քաղաքի հայկական եկեղեցու մարդաշատ դահլիճում երկրորդ անգամ հյուրընկալվեց ՀՀ Ասմունքի ժողովրդական վարպետ, կինոյի և թատրոնի արտիստ, Վանաձորի պոեզիայի թատրոնի հիմնադիր Ջիվան Սար Սարգսյանը։

Ներկաները անհամբերությամբ սպասում էին սիրելի արտիստի ելույթին։

Այս անգամ նա եկել էր հավերժի ճամփորդ հայ ժողովրդի անվախճան երթը ներկայացնող «Հավերժի ճամփորդը» մոնո ներկայացումով ոգեշնչելու իր հոլանդահայ հանդիսատեսին։

Առաջին անգամ Ջիվան Սարգսյանը պատմագետ Կարո Վարդանյանի և «Ինտերկապ» բարեգործական կենտրոնի հիմնադիր Նորայր Զուլոյանի հետ, վերջինիս նախաձեռնած «Հայոց պատմություն և պոեզիա» շրջայցով Սլմելո էր այցելել 2022 թվականի դեկտեմբերի 11-ին։

Այս անգամ Ջիվան Սարգսյանը եկավ Ֆրանսիա, Գերմանիա, Նիդերլանդներ շրջայցով։

Արտիստի ելույթը զուգակցվեց Ալմելոյի հայկական դպրոցի աշակերտների ասմունքով և «Պատերազմ» խորագիրը կրող ներկայացումով, պարային համույթի պարերով, հայրենասիրական երգերի կատարմամբ։

Ներկաները բաժանվեցին սիրված արտիստից նորից հանդիպելու ակնկալիքով։

Սվետլանա ԱՆԴՐԵՍՅԱՆ

Ալմելո

Սփյուռքի գործերի հանձնակատարների նշանակումները հայ համայնքներում նոր հնարավորություններ են ստեղծում

 

Սփյուռքի գործերի գլխավոր հանձնակատար Զարեհ Սինանյանը հայտնում է, որ առցանց հանդիպումներ է ունեցել ՀՀ վարչապետի որոշմամբ մինչ օրս տարբեր երկրներում նշանակված Սփյուռքի գործերի հանձնակատարների հետ:

Մասնավորապես, հանդիպմանը ներկա են գտնվել Դիանա Հովակիմյանը (Լեհաստան), Սերժ Անգելյանը (Գերմանիա), Աննա Կարապետյանը (Դանիա), Սարո Խուդավերդին (Իտալիա), Մաթո Հախվերդյանը և Հայկ Ազիզբեկյանը (Նիդերլանդներ), Հասմիկ Թորոսյան-Գրիգորյանը (Իսպանիա), Գարաբեդ Հակոբյանը (Շվեդիա), Վահրամ Ճուղուրյանը (Սլովակիա), Դանիել Դավթյանը (Ֆինլանդիա), Ռոբերտ Տեր Արսենյանը և Վահագն Մովսեսյանը (Ֆրանսիա):

 Սփյուռքի գործերի հանձնակատարների նշանակումները հայ համայնքներում նոր հնարավորություններ են ստեղծում համայնք-պետություն կապերի զարգացման համար: 

Հանդիպման ընթացքում քննարկվել են Սփյուռքի գործերի հանձնակատարների աշխատանքային գործառույթների շրջանակը և գործունեության նկարագիրը: Հանձնակատարները ներկայացրել են համայնքային աշխատանքի ընթացքը, առաջիկա անելիքները և կարևորել միմյանց հետ ցանցային համագործակցությունը: 

Քննարկվել են նաև աշնանը կայանալիք Համաշխարհային հայկական գագաթնաժողովին առնչվող հարցեր:

Տ ․Խաժակ արք․ Պարսամեանի այցը Ալմելո. Եզակի անձնաւորութեան եւ հոգեւոր առաջնորդի հանդիպումը երիտասարդներուն հետ

Տ․Խաժակ Սրբազան իր եզրափակիչ խօսքով կոչ ուղղեց երիտասարդներուն խորապէս մտածելու, համարձակօրէն գործելու, ամբողջ սիրտով պարտաւորուելու եւ ինքնազարգանալու։

Սոյն թուականի Յունիսի 1-ին Հոլանտայի Ալմելո քաղաքի Ս․ Գրիգոր Լուսաւորիչ եկեղեցւոյ անուանակոչութեան տօնին առթիւ, տեղի հայ համայնքը պատիւ ունեցաւ հիւրընկալելու Տ․ Խաժակ արքեպիսկոպոս Պարսամեանը։

Այս տարի յոբելենական տարի է, կը զուգադիպի Ալմելոյի Սուրբ Գրիգոր եկեղեցւոյ 20-ամեակին, եւ համայնքը կը պատրաստուի նշելու զայն Սեպտեմբեր ամսուն։ Սրբազանի այցին առիթով եկեղեցւոյ սրահէն ներս համախմբուած էին աւելի քան 200 հոլանտահայ երիտասարդ հաւատաւորներ, որոնք եկած էին հաղորդակից դառնալու բազմամեայ փորձառութեան եւ խորաթափանց մտածողութեան տէր հոգեւոր առաջնորդի հետ։

Հանդիպման սկիզբը Սրբազանը իր խօսքով ընդգծեց հայ եկեղեցւոյ պատմական եւ հոգեւոր նշանակութիւնը, անցեալէն սերած հարուստ ժառանգութիւնը, որ սերտ առնչութիւն ունի համայնքի ներկայ եւ ապագայ բաղձանքներու հետ։ Ապա հրաւիրեց մասնակիցները առաջնորդուելու այդ գաղափարներով, քննարկելու կատարելիք անձնական ներդրումներու մասին՝ եկեղեցւոյ բարօրութեան եւ իրենց հաւատքի զօրացման համար։

Ելոյթէն ետք ներկաները հնարաւորութիւն ունեցան հարցադրումներու եւ միտքերու փոխանակման ճանապարհով շփուելու Սրբազան հօր հետ, որուն շնորհիւ դահլիճէն ներս ստեղծուեց ջերմ մթնոլորտ՝ անկեղծ երկխօսութեան ոգիի ներքոյ։

Միջոցառման աւարտին առաջացան քանի մը աշխատանքային խումբեր, որոնց մասնակիցները հնարաւորութիւն ունեցան քննարկելու անձի ձեւաւորման եւ եկեղեցապատկան գործունէութեան յաջողութեան գրաւականներու վերաբերեալ հարցեր։ Քննարկումներու ընթացքին մեծ արձագանգ կը գտնէ Սրբազանին առաջարկած անձի զարգացման եւ ինքնակառավարման կեդրոնական թեման։ Ան իր խօսքը հիմնաւորեց տարբեր օրինակներով եւ վկայութիւններով եւ մատնանշեց մարդկային բարեմասնութիւնները ինչպիսիք են քաջութիւնը, կարեկցանքը, վստահելիութիւնը եւ ստեղծագործող ոգին: Սրբազանը բացատրեց, թէ մնայուն ժառանգութեան ստեղծման եւ անձնական բարձր նպատակներու հասնելու համար որքան կարեւոր են այդ արժէքները։

Արդարեւ, Սրբազանին պատգամները ուղղուած երիտասարդներուն առանցքային նշանակութիւն ունէին՝ իրենց անհատականութիւնը դրսեւորելու, բացայայտելու եւ հայկական ժառանգութեան տէր կանգնելու։ Ան մասնակիցները յորդորեց խորամուխ ըլլալ իրենց հայեցիութեան եւ թաքնուած գանձերուն, բացայայտել եւ գնահատել իւրայատուկ մշակութային եւ հոգեւոր արժէքները: Սրբազանը կարեւորեց նաեւ կանանց ներգրաւուածութիւնը եւ անոնց դերը համայնքի եւ եկեղեցւոյ կեանքէն ներս, ինչպէս նաեւ ժամանակակից ճարտարագիտական ձեռքբերումներու օգտագործումը՝ քրիստոնէական արժէքներու տարածման համար։

Տ․ Խաժակ Սրբազան իր եզրափակիչ խօսքով կոչ ուղղեց երիտասարդներուն խորապէս մտածելու, համարձակօրէն գործելու, ամբողջ սիրտով պարտաւորուելու եւ ինքնազարգանալու։ Ան խրախուսեց զանոնք օգտագործելու իրենց հնարաւոր բոլոր միջոցները՝ դրականօրէն նպաստելու իրենց համայնքին եւ ամրապնդելու այն գաղափարը, որ իրենց ներգործութիւնը կրնայ առանցքային ըլլալ։

Հիմք ընդունելով այս ոգեշնչող իրադարձութիւնը՝ աշնանը Նիդեռլանդներու մէջ կը նախատեսուի իրականացնել նման հաւաք, որ կը միտի համայնքէն ներս խթանել հոգեւոր վերածնունդի գաղափարը։ Սրբազան հօր այցի ընթացքին կայանալիք միջոցառման նպատակն է սնուցել ցանուած սերմերը եւ առաջնորդել զանոնք այն ճանապարհով, որ հիմնուած է հաւատքի եւ մշակութային ժառանգութեան վրայ։

Խաժակ արքեպիսկոպոս Պարսամեանի այցը Ալմելո արթնութեան կոչ էր ողջ համայնքին եւ յատկապէս երիտասարդներուն։ Այդ մտորումները ոգեշնչման ե՛ւ անձնական, ե՛ւ հաւաքական կեանքի զարթնումի նոր մարտահրաւէր էր։

Ներկայիս համայնքը մեծ խանդավառութեամբ եւ յանձնառութեամբ կը պատրաստուի իրենց եկեղեցւոյ 20-ամեակի ոգեկոչման հանդիսութեան՝ խոր հասկնալով որ իրենք են ժառանգորդները եւ պահապանները մեր հոգեւոր եւ մշակութային արժէքներուն։ Այս միջոցառումով համայնքի երիտասարդները կը խոստանան գործով ապացուցել այն ինչի մասին կը պատգամէր Սրբազան հայրը։

ՀԱՅ ԳՐԱՏՊՈՒԹՅԱՆ ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆԸ ԵՐԵՎԱՆԻ ԳՐԱՏՊՈՒԹՅԱՆ ԹԱՆԳԱՐԱՆՈՒՄ

Դեռ 2017 թվականի սեպտեմբերի 25-ին Հայաստանի ազգային գրադարանում, տնօրեն բ․գ․թ․ Աննա Չուլյան, բացվեց տարածաշրջանում իր տեսակի մեջ եզակի Գրատպության թանգարանը, որի 6 սրահներում ներկայացված են նախագրային շրջանից մինչև գիրն ընկած ժամանակահատվածում  ստեղծված գրավոր մշակույթի նմուշներ՝ ժայռապատկերներ, սեպագիր արձանագրություններ։ Թանգարանը գիտա-կրթական  հսկայածավալ գործունեություն է իրականացնում։ Գրատպության թանգարանի մասին տեղեկատվությունն առկա է ոչ միայն հայ թանգարանային մշակույթի այլև միջազգային մշակույթի տեղեկատվական էջերում։ 

Գրադարանի աշխատակիցների ողջ կազմը թանգարանի վարիչ Բալասան Հարությունյանի անմիջական ղեկավարությամբ և մասնակցությամբ սիրով ու պատրաստակամությամբ են ընդունում տարբեր տարիքի հյուրերին և օգնում նրանց տեղափոխվելու մի զարմանահրաշ աշխարհ, որին առնչվելը  ոչ միայն ճանաչողական հետաքրքիր հորիզոններ է բացում, այլև պատճառում է մեծ գեղագիտակաան հաճույք։ Թանգարանը պարունակում է եզակի ցուցադրություններ, ինչպես հարուստ գրական ժառանգության մասին պատմող, այնպես էլ գրատպության զանազան սարքավորումների, դրանց աշխատանքի և աշխատանքը կազմակերպողների մասին։ Տեղեկատվությունն այնքան մեծ է, որ առաջին հայացքից թվում է թե մտապահելը դյուրին չի լինի։ 

Թանգարանն աշխատում է թանգարանային ռեժիմով , մասնակցում է թանգարանային գիշերվա միջոցառումներին, արհեստավարժ աշխատակիցները մի քանի լեզուներով անչափ հետաքրքիր են ներկայացնում ցուցանմուշներ, եվրոպայում տպագրված թանկարժեք քարտեզները, եզակի գրքերը ու ամսագրեր, տպագրված նմուշներ, որն հաճախ զուգակցվում է դասախոսություններով՝ առաջադեմ տեխնոլոգիաների կիրառմամբ: 

Մշտական ցուցադրությունից բացի,  թանգարանն իր հաճախորդների համար իրականացնում է արժեքավոր թանգարանի մասին պատմող ճանաչողական ֆիլմերի ցուցադրություն, որոնցից կարելի է նշել  «Բացահայտիր Հայաստանը», «Հայ գրքի ճանապարհը 16-18րդ դդ» ֆիլմերը։ Վերջինս պատմում է հայ գրքի տպագրության կայացման ուղու մասին՝ Մխիթարեան Միաբանությունից Սուրբ Ղազար Վենետիկ։ Ցուցանմուշների մեջ յուրահատուկ տեղ ունեն հայ գրքի տպագրության բնագավառում Հակոբ Մեղապարտի կատարած աշխատանքը նշող, 1512 թիվ, ցուցանմուշները։  Թանգարանի աշխատակիցները մեծ հպարտությամբ են լուսաբանում հայ տպագրության անցած ուղին։ Հայ-իրանական մշակութային կապերը ներկայացված են առանձնահատուկ խնամքով,  ցուցանմուշները պատմում են  Անդրե Սևրուգյանի՝ Դարվիշի աշխատանքների մասին։ 

Թանգարան-դպրոց համագործակցության սահմաններում, ինչպես պատմեցին թանգարանի աշխատակիցները, դպրոցներին տրվում են բազմակի այցելության հատուկ  անվճար այցետոմսեր։ Ճանաչողական շրջայցերի միջոցով աշակերտները բացահայտում են հայերեն առաջին տպագիր գիրքն ու ամսագիրը, հայ գրատպության ավելի քան 510-ամյա պատմությունը, առաջին Աստվածաշունչն ու քարտեզը, փայտափորագիր տախտակներն ու կլիշեները։ 

Եվրոպական բազմաթիվ քաղաքներում ստեղծված տպարանները հրատարակում էին գրքեր ու պարբերականներ, որտեղ կարելի է գտնել ոչ միայն հայ հեղինակների գործեր այլև եվրոպացի հեղինակների դասական աշխատությունների որակյալ թարգմանություններ։ Հայ գրատպությունը ծաղկում էր ապրում Եվրոպայի սրտում։ Ստեղծվեցին բազմաթիվ տպագրատներ։ Օրինակ, Մարսելում հայկական տպարանը սկսել է գործել 1673թ., իսկ Տրիեստեից բերված տպագրական մեքենայով և հայկական տառերով հիմնադրվում է նոր տպարան վարժարանին կից։ 

Թանգարանում ցուցադրված աշխարհում քաջ հայտնի քարտեզը պատրաստվել է Ամստերդամում հայերի կողմից 1695 թվին։

18-րդ դարի սկզբին Ամստերդամի հայկական տպարանը շարունակում էր կատարելագործվել տպագրական արվեստի մեջ և կարճ ժամանակահատվածում մինչև 1717 թվականը լույս է տեսնում 14 անուն հրատարակություն, որոնցից առանձնապես հիշատակելի է եվրոպացի առաջին հայագետ Յոհան Յոախիմ Շրյոդերի (1680 – 1756թթ.) գրաբարին նվիրված «Արամեան լեզուին գանձ», 1711թ., (Thesaurus linguae armenicae) հայերեն-լատիներեն հայագիտական աշխատությունը, որը ցուցադրված է թանգարանի «Հայ գրատպության սփյուռքը» սրահում:

Արևմտյան Հայաստանի բազմաթիվ քաղաքներում և վանքերին կից մեծ զարգացում է ապրել գրատպությունը՝ շնորհիվ հայ մտավորականների ջանքերի և եվրոպայից բերված սարքերի։

Նոր տեխնոլոգիաներով հագեցած ՀՀ Գրատպության թանգարանը 2018 թվականից դարձել է Եվրոպական գրատպության թանգարանների ասոցիացիայի անդամ, այն այլընտրանքային կրթական ինտերակտիվ միջավայր է թե՛ այբուբենը նոր-նոր սովորող առաջին դասարանցու, թե՛ ուսանողների, թե՛ հայոց տպագիր մտքով հետաքրքրվողների համար: Հետաքրքրական է, որ թանգարանը մեծ հետաքրքրություն է ներկայացնում արտասահմանցի ուսանողների և զբոսաշրջիկների համար, որոնք ծանոթանալով նմուշներին բացահայտում են Հայաստանը յուրովի։

Հատուկ ՆիդՕրագրի համար 

Հայաստանի մայրաքաղաք Երևանից 

Նաիրա Գասպարյան, բ․գ․թ․, ԵՊՀ Դոցենտ

THE HISTORY OF ARMENIAN TYPOGRAPHY IN YEREVAN MUSEUM OF TYPOGRAPHY 

For NidOragir

From Yerevan, the capital of Armenia 

Naira Gasparyan, PhD, YSU Associate Professor

On September 25, 2017, the National Library of Armenia, headed by Anna Chulyan (Ph.D), opened the Museum of Typography, unique in its kind in the region, presenting exhibits of the written culture created from the pre-writing period to petroglyphs and cuneiform inscriptions in its 6 halls. The museum, carries out huge scientific and educational activities. The information about the Museum of Typography is available not only on the information pages of the Armenian museum culture, but also on the information pages of the international culture.

The entire staff of the library and the manager of the museum Balasan Harutyunyan, welcome museum guests of different ages with love and willingness and help them move to the amazing world, which not only opens up interesting cognitive horizons, but also secures great aesthetic pleasure. The museum contains unique exhibits, both about the rich typography heritage, and about various printing equipment, their work and the printing work organizers. The information is so huge that at first sight it seems not to be easily memorized.

The museum works in the ordinary museum mode, participates in “museum night” events, professional guides in several languages present interesting exhibits, expensive maps printed in Europe, unique books and magazines, printed material, and often deliver their speeches and lectures using advanced technologies.

In addition to the permanent exhibition, the museum shows informative films for its visitors about the valuable museum exhibits, Armenian writing and publishing culture, among which we can mention the films "Discover Armenia", "The Way of the Armenian Book 16-18th Centuries". The latter tells us about the path to the establishment of Armenian book printing, from the Mkhitarian Congregation to St. Lazarus Venice, mentioning the year of 1512 to mark the work done by Hakob Meghapart in the field of Armenian book printing. The employees of the museum present speeches covering the path of Armenian printing with great pride. Armenian-Iranian cultural ties are presented with special care, the exhibits tell us about the works of Andre Sevrugyan, Darvish. 

Within the framework of museum-school cooperation, as a museum employee said, schools are given special free tickets for multiple visits. Through cognitive tours, students discover the first printed book and magazine in Armenian, the more than 510-year history of Armenian printing, the first Bible and map, woodcut plates and clichés.

The activity of Armenian printing houses in many European cities was marked by printing books and periodicals where one could find not only works by Armenians but also high quality translations of classical works by European authors. Armenian publishing began to blossom in the heart of Europe. There appeared many publishing houses in Europe. For example, the Armenian printing house started working in Marseille in 1673, and a new printing house was founded, next to the school, as soon as some printing equipment and Armenian letters were brought from Trieste. 

The world-famous map displayed in the museum was made by Armenians in Amsterdam in 1695.

At the beginning of the 18th century, the Armenian printing house in Amsterdam continued to improve the art of printing and in a short period of time until 1717, 14 publications were published, among which the "Treasure of the Aramaic Language" dedicated to the collection of the first European Armenologist Johann Joachim Schröder (1680 - 1756) is worth mentioning. In 1711, (Thesaurus linguae armenicae) the Armenian-Latin Armenian work, which is exhibited in the museum's "Diaspora of Armenian Literature" hall was published.

In many places and monasteries of Western Armenia, printing developed greatly thanks to the efforts of Armenian intellectuals and devices brought from Europe.

Equipped with new technologies, the RA Museum of Typography has become a member of the Association of European Typography Museums since 2018. It is an alternative educational interactive environment for first-graders who are just learning the alphabet, students, and those interested in the Armenian printed mind.

It should also be mentioned that the museum is of great interest to foreign students and tourists, who discover Armenia in their own way by getting to know the magnificent exhibits.