Հետաքրքիր
Խորհրդային հակակրոնական քաղաքականության ամենախիստ տարիներին, երբ Հայաստանի ողջ տարածքում փակված էին գրեթե բոլոր եկեղեցիները և պաշտոնապես գործում էր միայն Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածինը, Օշական գյուղի սրտում հնչում էր աղոթքի խաղաղ ձայնը։ Այս ձայնի կրողը Վազգեն քահանա Ամատունին էր՝ մի հոգևորական, որ հետպատերազմյան տարիներին հավատարիմ մնաց իր նախնիների հավատքին ու Օշականի եկեղեցու ավանդներին։
Օշականի եկեղեցին, որն Ամատունիների տոհմի ջանքերով վերակառուցվել էր դեռևս նախորդ դարերում, խորհրդային վարչակարգի համար կարող էր մնալ պարզապես քարաշեն շինություն։ Սակայն Վազգեն քահանայի համար այն կենդանի օջախ էր՝ ժողովրդի հավատքի և ինքնության պահապան։ Մշտական հսկողության, սահմանափակումների ու երբեմն լռության պարտադրանքի պայմաններում նա շարունակում էր հովվությունը՝ խնամելով համայնքի հոգևոր կյանքը։
Օշականում և հարակից բնակավայրերում նրա հանդեպ ձևավորված մեծ հարգանքը պայմանավորված չէր միայն եկեղեցական ծիսակարգերի պահպանումով։ Նա հետաքրքիր և ուրախ պատմություններ էր պատմում մարդկանց, ակտիվ շփվում գյուղացիների հետ։ Վազգեն քահանա Ամատունին դարձավ ժողովրդի բարոյական հենարանը։ Նա սփոփում էր վշտացողներին, մկրտում նորածիններին, ուխտում էր գերեզմանների մոտ, և երբ պետական արգելքները կարծես կուրորեն փորձում էին ջնջել դարավոր ավանդույթները, նա լուռ ու համառորեն վառ էր պահում հավատքի կրակը։
Այս պատմական հիշողությունը նոր շունչ ստացավ, երբ լրագրող- լուսանկարիչ Վահան Ամատունին՝ Ամատունիների նույն տոհմից, իր տեսախցիկով հավերժացրեց Վազգեն քահանայի կերպարը։ Լուսանկարը, որին միացնելու ենք այս հրապարակմանը, ներկայացվել է Լեհաստանի և Գերմանիայի հեղինակավոր ֆոտոցուցահանդեսներում ու արժանացել մրցանակների։ Այն ոչ միայն գեղարվեստական բարձր արժեք ունեցող գործ է, այլև վկայություն է հայ հոգևոր տոկունության ու համայնքային հիշողության մասին։
Այսօր, երբ Օշականի եկեղեցին շարունակում է մնալ Մեսրոպ Մաշտոցի հիշատակի խորհրդանիշն ու ուխտատեղի, Վազգեն քահանայի անունը նրան ճանաչողների շրջանում հնչում է երախտագիտությամբ։ Նրա կերպարը հիշեցնում է, որ նույնիսկ ամենախստիվ ժամանակներում ժողովրդի ինքնությունն ու հավատքը կարող են գոյատևել՝ շնորհիվ այնպիսի անձանց, ովքեր չեն վախենում պահել լույսը խավարում։
Վահան Ամատունու մրցանակակիր լուսանկարը՝ Վազգեն քահանայի դեմքի այն խաղաղ ու վճռական արտահայտությամբ, կարծես փոխանցում է մեկ պարզ ուղերձ․ հավատքն ու արժանապատվությունը երբեք չեն կարող վերջնականապես լռեցնել։
Առաջին անգամ ցուցադրում ենք Վահան Ամատունու լուսանկարը՝ ընթերցողին հասցնելու համար ոչ միայն պատմական փաստը, այլև այն անկեղծությունն ու անմիջականությունը, որ Վազգեն քահանան փոխանցել է իր համայնքին։ Նա մահացել է 1991թվականին։
No comments:
Post a Comment