03.12.2025/nid.oragir
Թուրք արձակագիր, բանաստեղծ ու լրագրող Ահմեթ Ալթանի նոր ստեղծագործությունը՝ «O YIL» («Այն տարի»), հրապարակման համընթաց մեծ արձագանք է գտել ինչպես ընթերցողների, այնպես էլ մտավորական շրջանակներում։ Գիրքը համադրում է Չանաքքալեի ճակատամարտի և Հայերի ցեղասպանության պատմությունները՝ ներկայացնելով 1915 թվականը որպես միասնաբար ապրած, բայց տարբեր ճակատագրերով բաժանված իրականություն։
Վեպի կենտրոնում է թուրք հրետանավոր Ռագըփ բեյի և հայ գլխավոր բուժքույր Եֆրոնյայի սիրո դրամատիկական պատմությունը։ Պատերազմի խորքում ծագած այդ կապվածությունը դառնում է մարդկային արժանապատվության, ցավի ու կորստի խորհրդանիշ։ Եֆրոնյայի հանկարծակի անհետացումը պատերազմի ընթացքում բացում է ցեղասպանության ամբողջական իրականությունը՝ անձնական ողբերգության միջոցով։
Գրքի կառուցվածքը թույլ է տալիս ընթերցողին շարժվել թե՛ անցյալում, թե՛ ժամանակակից պատմողական շերտում․ պատմությունն արձանագրում է, թե ինչպես է անարդարությունների հիշողությունը շարունակում ապրել նաև մեր օրերում։ Ըստ Թաներ Աքչամի՝ վեպում ակնհայտ է, որ Ալթանը խորությամբ ուսումնասիրել է ցեղասպանությունից փրկվածների վկայությունները, ինչը պատմությանը տալիս է մեծ փաստացի ծանրություն և հուզական խտություն․
«Այն, ինչ ներկայացվում է գրքում, 1915-ի իրական պատմությունն է։ Սա առաջին վեպն է, որը թուրքական գրականության մեջ այս թեմային մոտենում է այսքան անկեղծ և մարդկային տեսանկյունից», - նշում է Աքչամը։
Ահմեթ Ալթանը՝ տարիներ շարունակ քաղաքական ճնշումների ենթարկված գրող, այս ստեղծագործությամբ նոր խոսք է ասում թուրքական հասարակության հիշողության, մեղքի և անցյալի հետ առերեսվելու անհրաժեշտության մասին։ Վեպը, ըստ քննադատների, կարևոր քայլ է՝ դեպի պատմական ճշմարտության ընդունում և դրա շուրջ բաց երկխոսություն։
Գիրքը ներկայում հասանելի է թուրքերեն, և ակնկալվում է, որ այն շուտով կթարգմանվի նաև այլ լեզուներով՝ հասանելի դառնալով միջազգային ընթերցողին։
No comments:
Post a Comment